Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.12.1948, Blaðsíða 16

Tímarit Máls og menningar - 01.12.1948, Blaðsíða 16
94 TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR innan né drafnað né rotnað; bók hans var prentuð margsinnis eftir sem áður á ýmsum tungum, og hann hefur vonandi haft vel upp úr henni. Þar fyrir var það auðvitað gott að íslendingar létu það ekki viðgangast mótmælalaust að svona gasprara væri trúað. Það yrði nú seinlegt og langdregið og óþarft í ritgerðarkorni sem þessu að gera grein fyrir öllum ritum Arngríms, enda má segja að það sem hér hefur verið talið sé hið helzta og gefi bezta hug- mynd um starf hans. Allt sem eftir hann liggur er heldur stirt og þunglamalegt. Hann samdi ekki þvílíkar bækur sem staðið hafi óbrotgjarnar um aldirnar fyrir snilldar sakir, hann á ekki sæti á bekk sígildra höfunda. Deilurit hans eru mest til niðurrifs og hafa lítið sjálfstætt gildi, þó að þarfleg væru á sinni tíð. Sagnaritin fjalla mest um löngu liðna tíma og styðjast þá að miklu leyti við heim- ildarrit sem enn eru til og menn þykjast nú geta unnið betur úr en Arngrímur hafði föng á. Það sem enn heldur velli af ritum Arn- gríms eru helzt þeir kaflar þar sem hann notar forn handrit sem síðan hafa týnzt. Það er ekki ófróðlegt að bera Arngrím saman við annan höfund samtíða sem miklu minni frægð hefur hlotið. Árið 1928 var prent- uð í Hamborg íslandslýsing á latínu (Qualiscunque Descriptio Islandiæ) eftir áður óathuguðu handriti sem leynzt hafði í bóka- safni þar í borg. Þessi lýsing ber það með sér að hún muni samin árið 1592, eða því sem næst, og er þá frá sama tíma sem Brevis commentarius. Allt þykir benda til að höfundur hennar sé Sigurður Stefánsson, síðar skólameistari í Skálholti, og geta verið tvær ástæður til að rit hans komst ekki á framfæri: önnur að Arngrímur varð fyrri til að fá Brevis commentarius prentaðan, hin að Sig- urður dó fáum árum síðar. Hvatir þessa höfundar eru hinar sömu og Arngríms: honum hafa blöskrað ranghermi útlendinga um land- ið. En hann tekur efnið allt öðrum tökum en Arngrímur: í stað þess að gyrðast þungum vopnum og vingsa þeim í háa loft and- spænis vitleysunum segir hann skilmerkilega og yfirlætislaust frá landinu, hvernig það sé og hvernig þjóðin lifi; í stað þess að leita á vit fornaldarinnar segir hann mest frá samtíð sinni. Hvorttveggja hefur til síns ágætis nokkuð. En það er víst, að oss sem nú lifum
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.