Tímarit Máls og menningar - 01.12.1948, Blaðsíða 137

UMSAGNIR UM BÆKUR
215
þá er vísastur vegurinn að prófa hana á sjálfum sér, hversu áhrifarík hún
muni reynast. En víst er kenningin öll skynsamleg, og ekki verffur betur séff
en hún sé fullvel rökum studd. Og standist hún próf reynslunnar, þá á hún
vissulega sérstakt erindi til vor, sem eigum aff búa viff hiff vestræna auðs-
hyggjuskipulag með sína taugaslítandi baráttu fyrir daglegu brauði, eril, á-
hyggjur, kvíða um efnahagslega afkomu, fátækt, skort og hvers kyns von-
brigði af þeim toga spunnin, pólitískar hræffslu- og hatursflækjur upp písk-
affar af ófyrirleitnum áróðursleigutólum ríkjandi skipulags, svo aff ekki sé tal-
aff um öll þau ósköp, sem lögff eru á taugaþol almennings, þar sem þetta skipu-
lag leiðir til fasisma effa styrjaldar. Hins vegar opnar þessi skilningur útsýn
til nýrrar, raunverulega samfélagslegTar heilbrigðis- og lækningatækni, sem
yrði fólgin í algeru afnámi núverandi þjóðskipulags og mundi ekki affeins
hafa í för með sér brotthvarf allra beinna örbirgffarsjúkdóma, heldur og meg-
inhlutans af þeim, sem eru af félagslegum rótum runnir. Því miffur gefur höf-
undurinn þessu þjóðfélagslega sjónarmiði engan gaum í bók sinni.
Þorsteinn Valdimarsson hefur snúiff bókinni á íslenzku og gert þaff af mik-
illi prýffi, eins og hans var von og vísa.
Björn Franzson.
Þórleijur Bjarnason: HVAÐ SAGÐI TRÖLLIÐ?
Akureyri 1948. Norffri.
Þess má vænta um Homstrending, einkum ef hann veit lengra en nef nær
eins og Þórleifur Bjarnason, aff hann sé maffur meff einhverjum ólíkindum
og varla allur þar, sem hann er séffur. Við lestur þessa rits grunar mann það
oft um höfundinn.
Þaff, sem gerist í sögunni, má þó heita ólíkindalaust. Hún er um atvik
fyrir þrem aldarfjórffungum og fer fram á næstu bæjum viff Hornbjarg á
Ströndum. Bjargið og bæimir meff íbúum þeirra ummyndast nokkuð og fá
þau nöfn, sem höfundi sýnist, en smíðarefniff er allt saman minningar, sem
hann hefur drukkiff í sig, þegar hann óx þama upp. Langvistir og nám í
fjarlægum stöffum hafa síffan gert hann frjálsari um efnismeðferð en heim-
alningar mundu vera.
Agnar Þórffarson var munaffarlaus piltur, 17 vetra, og gekk norffur aff
Hóli fellisvor eitt til aff leita sér lífsbjargar. Einar Hólsbóndi hafði nóg hjú,
en réð Agnari að leita til Bærings í Dufansvík. Upphaf bókarinnar er mynd
af því, er Agnar kemur til Bærings, máttvana af skorti meff hund sinn til
fylgdar, og fær aff vinna þar um stund fyrir mat sínum. En Bæringur reyndist
svíðingur. Ilundinn drap hann af fólsku, og þá stökk Agnar burt. Vist fékk
hann á Hóli, meff naumindum. En þar varff hann aff manni og mikil örlög
hans.
Fyrstu sögukaflarnir sýna átakanlega þá nauð, sem olnbogaböm þjóðfé-