Tímarit Máls og menningar - 01.01.1988, Page 69

Damd til að hrekjast
Vegna þessarar tvíbentu og ómögulegu stöðu kvenna má telja að ástin
skipti þær oft öðru og meira máli en hún skiptir karla, eins og saga Oldu í
Tímaþjófnum sýnir svo vel. Með henni reyna þær að sætta þessa tvo heima,
vera til í þeim báðum. Þær skilgreina sig gjarnan út frá henni og leita í
henni að öryggi og jafnvel eigin sjálfsmynd. I ást sinni á karlmanninum
reyna þær að finna sér samastað í tilverunni, og um leið óhjákvæmilega í
því lögmáli föðurins sem útilokar þær.
Á nþínán þínánþínánþínánþín
Vandamál Oldu í upphafi bókar er það að hún hefur ekki getað fundið
neinn sem hún hefur getað elskað:
Það hefur oft verið skemmtilegt hjá mér og nú fer þetta að verða gott. Ég hef
lifað svo margt. Andskotans nóg. Það er að vísu eitt sem ég hlýt að hafa farið
á mis við og það er ástin milli konu og manns. En þetta er orðið ansi seint
hjá mér og sjálfsagt ekki hægt. Það er víst í mér svo mikill mótþrói. Nema ég
hafi bara ekki hitt þann eina rétta. (23-24)
A þennan vanda og skort Oldu er hvað eftir annað minnst í bókinni, og
það er athyglisvert að sjálf tengir hún þetta eigin mótþróa og einnig tíma.
En þessi vitund um tíma, að allt sé að verða eða þegar orðið of seint, er
ávallt nálæg í sögunni, eins og síðar mun vikið að, þar sem tíminn kemur
fram sem ákvarðandi afl í ástarsögu Öldu jafnt sem örlögum hennar.
Samkvæmt Roland Barthes er ástin saga með upphafi og endi, þ.e.a.s.
tími. Hún hefst oftast á fyrstu sýn og endar á fráhvarfi, brottför, klaustur-
vist, sjálfsmorði, dauða. Tímaþjófurinn hefst á því að Alda sér samkennara
sinn, sögukennarann og stjórnmálamanninn Anton, eða öllu heldur Anton
sér hana.
Hún er að bíða eftir skólasetningu fyrir utan dómkirkjuna í Reykjavík
og er ef svo má segja á undan sínum tíma. Urið hennar er vitlaust og hún er
að reyna að stilla það eftir klukkunni á turni dómkirkjunnar sem hlýtur að
vera rétt „en það er vonlaust verk fyrir hanskaklædda konu“ (7).7 Til þessa
þarf hún vitaskuld að líta upp, og hún þarf að gera það aftur fyrr en varir.
Það kemur él og skyndilega verður hún vör við að það er spennt upp fyrir
hana regnhiíf. Rektor kynnir hana fyrir manninum sem það gerir áður en
hún sér hann.
Regnhlífamaðurinn er fyrir aftan mig svo ég verð að snúa mér hálfhring til
að geta tekið í höndina á honum. Ég þarf líka að reigja mig til að sjá framan í
hann, því hann er ekki undir einn níutíuogfimm á hæð. (8)
59