Tímarit Máls og menningar - 01.01.1988, Side 80

Tímarit Máls og menningar
líkir göngunni við „sund/í gróðri á botni jarðar" (30). Einnig þessi mynd
tengist móki og um leið huggun sem fylgir óminni, því „eftir klukkutíma
gang um botngróðurinn eftir hálftíma dvala í haustsól hefur ekkert komið
fyrir og aldrei neitt verið að“ (31).
A sínum veglausu ferðalögum í útlöndum ferðast Alda fyrst og fremst á
milli rúma, þar sem hún liggur undir sæng, drekkur sig í vímu og talar
þagnartal sitt við Anton. Einnig þar skiptir snertingin máli og hún kaupir
sér gæludýr til að hafa uppi í hjá sér, bangsa í fullri líkamsstærð með
„stjörnublá augu og æðardúnfeld" (122) sem hún hefur séð í búðarglugga
og minnir hana á Anton.
Það er ekki einungis á hótelum og ferðalögum sem hún liggur í rúminu.
Hún gerir það líka heima hjá sér, þar sem rúmið gegnir miklu hlutverki
sem eins konar miðstöð og innsti kjarni hússins (móðurlíf þess?). Þetta er
ættarrúm úr smíðajárni og það húsgagn sem mest kemur við sögu. Alltaf
þegar eitthvað bjátar á er hún komin upp í þetta rúm „undir dúnsæng og
damask" (59). Þangað fer hún eftir að hafa fengið fréttina um dauða Stein-
dórs:
Ég gjöri svo vel að hátta mig upp í rúm þegar heim kemur. Tvær flöskur af
vodka í náttborðinu, stór vatnskanna og eitt glas. Hér verð ég um helgina.
(25)
Og á eins árs afmæli aðskilnaðar þeirra Antons leggur hún sig „um
miðjan dag/ í tvíbreiða rúmið/ þarsem enginn var sælli“ (89).14 Um leið
markar það upphaf hennar og endi. I því er hún getin, og í því kýs hún að
deyja: „Það er fagnaðarefni að allar leiðir liggja um stað upphafsins.“ (42)
Þannig verður rúmið, sem hún er sífellt að flýja til, að vísum samastað, en
um leið þeim sama og gröfin. Grafreiturinn og rúmið eru einnig sýndar
sem hliðstæður að öðru leyti. Hvorttveggja tilheyrir ættinni, og smíðajárn
rúmsins minnir á grindverk um gömul leiði. Þegar systirin Alma kemur
dauðvona heim af sjúkrahúsinu býður Alda henni að sofa uppi í hjá sér:
Henni er velkomið að sofa í víðáttubólinu í nótt. Bólinu sem við skriðum
uppí þegar við vorum litlar og hræddar í myrkrinu. Það er svo stórt að við
komumst fyrir öll fjögur: Pabbi, mamma, Alda, Alma. Hún kúrði til fóta hjá
mömmu og ég við hálsakot pabba. (126)
Þessi mynd af symbíósu fjölskyldunnar í ættarrúminu stóra kallast á við
mynd þeirra í grafreitnum þar sem þau verða að lokum öll saman komin.
Þannig er rúmið og gröfin sama myndin, tveir láréttir samastaðir, þeir einu
sem Oldu eru búnir.
70