Tímarit Máls og menningar - 01.01.1988, Síða 127

hafði það himinblátt með hvítum
gluggum, og það var fallegasta hús
sem ég hef séð. Eg sagði Heiðu
það, og veistu hvað hún gerði?
Hún lamdi mig. (Sænginni, 5-6)
Það er ekki von að hún skilji, bara sjö ára,
að Heiðu er alveg sama um hvað hún sér
sjálf, það eru aðrir og það sem þeir sjá
sem máli skiptir.
Þegar Heiða þrasar og Lóu-Lóu er
sama tekur Abba til sinna ráða og breytir
ásýnd hlutanna, ekki bara í huganum þó
að það nægi henni sjálfri. Hún virkjar
áður óþekkta orku, náungakærleik
bræðranna í Gamlabæ, til að gera það
sem þarf, flytja mold í blettinn, setja nið-
ur blóm og girða kringum húsið. Otal
hendur reynast reiðubúnar til aðstoðar
þegar verkið er hafið.
Abba er listakona eins og afi kallar
hana, allt sér hún í litum: „Núna finnst
mér lífið alveg eins og mynd eftir Jóhann
Brím,“ segir hún: „Appelsínugult í
grænu grasi.“ Jóhanni Briem kynnist hún
á menningarheimilinu á númer 12 og
hann varð henni snemma tákn listarinn-
ar. Hvalrekinn á fjörur hennar er leir-
kerasmiðurinn Agnes sem tekur á leigu
hlöðu bræðranna í Gamlabæ og sýnir
Obbu að það er hægt að lifa sem iista-
maður.
Þó verður viðkynningin við Agnesi
líka erfið lexía fyrir Öbbu. Abba vill trúa
því að það borgi sig að vera góður - það
stef gengur í gegnum sögu hennar. En
Agnes er flutt nauðug burt og þó er hún
góð. Abba verður að halda dauðahaldi í
orð Agnesar um að einu sinni hafi hún
ekki verið góð.
Abba hin er hamingjubarn, framtíðar-
von þessa verks. Lífið verður Heiðu erf-
itt vegna þess hvað hún gerir miklar kröf-
ur án þess að hafa framkvæmdaorkuna.
Lóa-Lóa má vara sig á beiskjudeildinni.
Umsagnir um bœkur
En Abba er opin og áfjáð. „Þú hugsar
aldrei neitt. Þér finnst bara gaman," segir
Lóa-Lóa fúl (Sænginni, 11). En Abba á
fegurðina:
Ef ég horfi beint í sólina og loka
svo augunum fast verður sólin eft-
ir í augunum. . . (Sænginni, 5)
Það er við hæfi að hápunktur sögu
Obbu sé veislan hjá Agnesi þegar höf-
undur leiðir inn í hlöðuna í Gamlabæ
allar persónurnar sem lesanda þykir orð-
ið vænt um úr bókunum þrem. Þetta fólk
og afkomendur þess eiga vafalaust eftir
að hittast í svipuðum veislum hjá Obbu
sjálfri þegar hún vex úr grasi.
Orð eru bara orð
Enn hefur orðið útundan að minna á að
bækur Guðrúnar Helgadóttur eru ekki
eingöngu merkileg lýsing á tíðaranda og
fólki heldur eru þær óvenjulega vel skrif-
aðar. Þá er átt við að texti þeirra er þéttur,
sjaldan orði ofaukið og hver setning hef-
ur merkingu sem vísar út fyrir sig. Sem
dæmi um þetta má nefna að oft eru flókn-
ar tilfinningar og löng saga gefnar í skyn í
stuttu tilsvari - eins og í eftirfarandi sam-
tali afa og ömmu:
Það á enginn að giftast sér eldri
manneskju, sagði afi þegar amma
kom loks með koppinn.
Þér verður tíðrætt um þessi
fjögur ár sem eru á milli okkar,
Magnús, sagði amma reið. (Sam-
an, 68)
Eða þegar Gógó segist ætla að trúlofast
Kela í Kletti af því hann sé svo góður við
Sammí litla: „En maður hafði nú hugsað
sér annað, sagði hún og dæsti." (Saman,
97)
Fjör og kímni einkenna allar bækurn-
ar. En eins og þær velta upp erfiðum
tilfinninga- og siðferðismálum er gaman-
semi þeirra fullorðinsleg og byggist yfir-
117