Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2005, Page 263
ROKRÆÐULYÐRÆÐI OG FJOLMENNINGARLEG TOGSTREITA
svona fljót að gera ráð fyrir því að skynsemi samsvari yfirráðum á meðan
Kkaminn tengist jöðnm og gefixr fyrirheit um einhvers konar frelsun? A
milli mismunandi hópa manna eru ólíkar hefðir í frásagnarstíl og fram-
setningu raka og munnlegri frásögn. En við myndum stíga framfaraskref
ef \dð hættum að þröngva frumspekilegum tvenndum eins og skynsemi
og fikama, hlutleysi og hlutgervingu, upp á þennan mismtm.
I þriðja lagi, styrkur andmælarma sem beinist gegn kröfu rök-
ræðulýðræðis um að rök séu gefin á opinberum vettvangi byggir að ég tel
á efdrfarandi vangaveltu: Hfinn opinberi þáttur felur í sér það staðlaða
skilyrði að til þess að meginregla, lög eða framkvæmdaferli séu dæmd tæk,
verður það mat að vera samþykkt af öllum þeim sem málið snertir. Þátt-
taka á hinu opinbera sviði er háð þeirri kvöð að við getum horft á hlutina
ffá mismunandi sjónarhomum og séum tilbúin til að hugsa og draga
ályktanir út frá sjónarmiði annarra sem hlut eiga að máh. Þetta skilyrði
um hlutleysi er sérstaklega bindandi fyrir löggjafann og aðrar samkomur
valdhafa þar sem teknar em þvmgandi ákvarðanir sem ná til allra sem þær
snúa að. Melissa Wilfiams hefur í greinaröð komið ffam með andmæh
gegn þessari takmarkandi megimeglu um hið opinbera (1998 og 2000).38
Williams byrjar á því að benda á að „rökræðulýðræðissinnar víkka út
hugmyndir frjálslyndisstefhunnar um að lögmætt stjómarfar byggi á
samþykki þegar þeir halda því fram að skilyrði samfélagslegrar og póh-
tískrar samvinnu ætti að vera afrakstur skynsamlegra samskipta á milli
þegnanna. Til þess að krafan um lögmæti haldi gildi sínu, þurfa aðferðir
rökræðulýðræðis að fela í sér öll viðeigandi samfélagsleg og póhtísk sjón-
armið.39 Wilhams bætir því við að hún sé „ekki sannfærð um að stuðn-
ingsmenn þess hafi á fiillnægjandi hátt rætt þær áskoranir sem samfélags-
legur mismunur - mismunur sem skilgreindur er útffá kyni, kynþætti,
þjóðemi, stétt, kynhneigð o.s.ffv. - hafi í för með sér fyrir þær hugmynd-
ir sem rökræðulýðræði gerir sér um lögmæth (bls. 125). Williams ver
mjög vandvirknislega rökræðulýðræði gegn gagnrýni ffæðimanna sem
aðhyllast kenningar um hópréttindi með því að benda á að markmið rök-
ræðulýðræðis m\ndu fela í sér að hlutleysishugtakið yrði túlkað upp á
38 Melissa Williams, Voice, Tnist, and Memory: Marginalized Groitps and the Failings of
Liberal Representation og „The Uneasy Alliance of Group Representatíon and Deli-
berative Democracy“.
39 Melissa Wílliams, „The Uneasy Alhance of Group Representation and Deliberati-
ve Democracy,“ bls. 125.
261