Skírnir - 01.01.1960, Síða 164

162
Jacqueline Simpson
Skímir
menn hans höfSu ekki réttinn sín megin. 1 8. kapítula er að
finna athyglisvert dæmi um hófsemi Guðmundar í meðferð
deilumála. Sagt er, hvernig Sumarliði, einn af þingmönnum
Guðmundar, er veginn við aðstæður, sem að miklu leyti af-
saka verkið. Guðmundur höfðar mál á hendur vegandanum
og vitorðsmönnum hans að víginu (þar á meðal frænda Þor-
varðar Þorgeirssonar og nánum fylgismanni önundar). En
hann grípur ekki til ofbeldis, fellst á að leggja málið í gerð
og þiggur jafnvel aðstoð frá önundi sjálfum. Allt þetta kem-
ur heim og saman við þá mynd, sem dregin er af Guðmundi
í fyrri kapítulum, og stendur í andstöðu við gerðir Önundar
og Þorvarðar í 7. kapítula. Sá kapítuli fjallaði um tilefnis-
laust víg Helga prests, frænda Þorvarðar og þingmanns ön-
undar og um hversu þessir tveir höfðingjar ráðgerðu þegar
í stað að drepa vegandann án þess að bíða dóms. Þessi fram-
koma, þótt ekki væri hún eins óréttlætanleg og gerðir Ön-
undar í 4. kapítula, sýnir sömu ofsafullu ofbeldishneigðina.
Samanburðurinn við aðferðir Guðmundar er vafalaust gerður
af ásettu ráði til þess að leiða í ljós hinn mikla mismun þar á
og staðfesta þann samanburð, sem gerður er í fyrri kapítulum.
1 níunda kapitula eru tengsl frásagnarinnar af Þorfinni og
Ingibjörgu við aðalsöguna augljós og þurfa ekki útskýringar
við. Ofbeldi er beitt til að hindra eðlilegar mótbárur Guð-
mundar gegn ráðahag þeirra, og sætir hann i fyrsta sinn auð-
mýkingu af hendi önundar. Erfiðara er að útskýra hina tvo
þætti kapítulans. Ef til vill er ætlazt til, að skipti Þorgerðar
Ásbjarnardóttur og Þorsteins Skeggjasonar sýni enn leikni
hans í að komast hjá ófriði. En í 12. kapítula sjáum við, að
Þorsteinn hjálpaði fjandmönnum Guðmundar siðar, jafnvel
þótt Guðmundur hefði útvegað honum gjaforð gott. Það er því
hugsanlegt, að höfundurinn hafi viljað skýra þann fjandskap
Þorsteins við Guðmund. Tengsl frásagnarinnar um Illuga við
aðalsöguna virðast jafnfvel enn lítilfjörlegri. Ef til vill var
eitthvert samband milli hans og Guðmundar, sem sagan get-
ur ekki um. I byrjun kapítulans virðist vera afsökun á göll-
um hans: Nú hefir fleira or'ðit senri en einn hlutr, ok verðr
þó frá einum senn at segja.