Skírnir - 01.01.1969, Side 34

32
ARNHEIÐUR SIGURÐARDÓTTIR
SKÍRNIR
myndfletirnir upphleyptir (broscherte). Textílfræðingar voru lengi
vel ekki á eitt sáttir um, hvers eðlis sú tækni (broschering) hefði
verið, ísaumur ellegar vefnaður, og styðj a nýrri rannsóknir hið síð-
ara. Dedekam sýndi hins vegar fram á að á borða frá Evebö hlutu
hinar upphleyptu myndir að vera gerðar í grunninn eftir á með ein-
hvers konar nál.10 Hefur broschering í vefnaði því að fornu verið
unnin á fleiri en einn veg. Textílrannsóknir virðast þannig styðja
skoðun Falks, er hann grundvallaði á Völsunga sögu, að borðahann-
yrðir hefðu verið sambland vefnaðar og ísaums.
Meðal fornleifa í Asubergsskipinu var uppsettur spjaldvefur. Af
þeim, en einnig af fornleifafundum í Danmörku og Svíþjóð, er Ijóst,
að spjaldvefnaður hefur verið útbreiddur á Norðurlöndum á vík-
ingaöld, enda voru spjaldofin bönd (hlöð) tízkufyrirbæri þeirra
tíma. Hitt er þó öllu athyglisverðara, hvern þátt spjaldvefnaðurinn
hefur átt í þróun myndvefnaðar á Norðurlöndum. Dedekam álykt-
aði eftir samanburð á Ásubergsreflunum, að norrænn myndvefnað-
ur á víkingaöld ætti uppruna að rekja til hinna myndskreyttu spjald-
ofnu borða þjóðflutningatímans. (Eitt, er sýndi þetta, taldi hann
mjóddina, þetta einkenni Ásubergsreflanna og sænsks myndvefnaðar
frá fornri tíð).
Norskum manni farast svo orð í grein um þróun myndvefnaðar á
Norðurlöndum: „Vér getum naumast lokað augunum fyrir því, að í
ringulreið þjóðflutningatímans hljóta að hafa skapazt möguleikar á
kynnum af hinni háþróuðu textíllist Austurlanda. Meðal flökkuþjóða
slíkra sem Húnar voru, er oss kunnugt um að þessi listiðn stóð á háu
stigi.“ Jafnframt vitnar hann til lýsingar austrómverska sendimanns-
ins Crispusar á glæstum tjöldum í höll Atla Húnakonungs.10
Hvernig sem skýra ber orðið „húnskar“ í Guðrúnarkviðu II mun
enn ósannað að spjaldvefnaður hafi tíðkazt að fornu í Þýzkalandi,
þar sem eðlilegast hefði þó verið, að iðn þessi hefði breiðzt út frá
Húnum. Hér skal að endingu drepið á eina tilgátu varðandi merk-
ingu vísubrotsins.
í grein um þátt spjaldvefnaðar í menningarsögunni vitnar grein-
arhöfundur, Vivi Sylvan, í rit Pliniusar eldra11 Historia Naturalis,
en þar segi, að íbúar Alexandríu hafi fundið upp að vefa á mörgum
sköftum (margskeft), en Gallar hins vegar að vefa með spjöldum.12