Skírnir - 01.01.1969, Síða 40
34 ARNHEIÐUR SIGURÐARDÓTTIR SKÍRNIR
eru hinir myndofnu reflar, kenndir viS Overhögdal og Skog (báðir
úr landamærahéruðum við Noreg). Hafa verið leiddar hkur að því,
að refillinn frá Överhögdal sýni myndir úr Völsunga sögu.
ÞaS er þó einna helzt í norskum myndvefnaði fornum, að finna
má myndir að einhverju leyti samsvarandi þeim, sem vísurnar í
GuSrúnarkviSu bregða upp fyrir hugarsjónum lesandans. Slitur af
reflum úr Asubergsskipinu sýna hesta, fugla, vagna, hermenn, kon-
ur, skj aldmeyj ar, skjaldborgir, skip, hús og tré, svo að nokkuð sé
nefnt. Á einu þessu borðaslitri er greinileg orustumynd. Rök hafa
verið leidd að því, að þar sé lýst hinni fornfrægu Brávallaorustu.16
Leifar af myndvefnaði frá Hrólfsey við mynni Glommu (taldar frá
miðri víkingaöld) sýna hermenn og hluta af glæsilegu víkingaskipi
skjöldum prýddu og með drekahöfði. Vefnaðarleifar þessar eru í
öllu samsvarandi myndvefnaðinum í Ásubergsskipinu. Hinn rauði
litur er - eins og þar - einkennandi, en sá litur er einn nefndur í
vísum GuðrúnarkviSu. VíSar í Noregi hafa fundizt í jörðu leifar
myndvefnaðar frá víkingaöld og upphafi miðalda, en þessi dæmi
nægja því til staðfestingar, að norrænar konur hafa þá þegar ráðið
yfir efni og tækni til að gera myndskreytta borða og frásagnatj öld.
ÞaS er því myndvefnaður, sem textílfræðingar á Norðurlöndum
setja einkum í samband við vísur Guðrúnarkviðu II, og í sænskum
og norskum þýSingum kvæðisins eru orðasamböndin hafa á skrift-
um og byrða á borða þýdd með vefnaðarheitum. Hins vegar virðist
14. vísa ekki falla með öllu inn í þær skýringar. Þessi vísa er fyrir
margra hluta sakir athyglisverð. HvaS mundi t. d. höfundur hennar
hafa í huga er hann talar um „sali suðræna"? - Allt frá upphafi
víkingaaldar voru fuglar á flugi mjög vinsælt uppfyllingarefni á
myndflötum bæði á málmgripum og í myndvefnaði eins og Ásu-
bergsreflarnir sýna og Vendelhjálmurinn sænski. En jafnan eru
þetta hræfuglar eða veiðihaukar. Svanir munu hins vegar óþekkt
uppfyllingarefni á þess konar gripum frá víkingaöld og öndverðum
miðöldum. Þetta frásagnaratriði minnir á náttúrulýrik tengda dans-
kvæðum og styður ungan aldur kvæðisins. - Og loks verður enn
fyrir oss sögnin gullbóka.
I norrænum fornbókmenntum og síðar í þjóðvísum getur, svo sem
alkunnugt er, oftlega um ísaum (gull- og silkisaum) sem loflega
íþrótt og iðju kvenna. Einkum geta þessar heimildir oft gulliðju.