Skírnir - 01.01.1969, Page 239
SKÍRNIR
RITDÓMAR
233
C sé einskisvert, ef sambandi handrita er þann veg farið sem Tveitane hugsar
sér. Á þessu stigi er textafræðin.
Hitt er svo annað mál, að stemmað hér að ofan, sem Halvorsen setur upp
og honum þykir styðjast við lesbrigði í útgáfu Ungers auk ummæla Tveitane
er að öllurn líkindum rangt. Við athugun lesbrigða hjá Unger í þeim hluta
textans, sem handritin ABC hafa öll, fæ ég ekki komið auga á neina sameigin-
lega leshætti x BC, sem beri það með sér að þeir séu rangir. Það væri helzt
341.17 Thebaidis L; Thebaidos A; Thebaneros B; Thebaveros C1 2,
en hér má gera ráð fyrir að skrifari A hafi leiðrétt í samræmi við 340.7 Theba-
ide; auk þess kemur nafnið víða fyrir síðar í ritinu, sem ekki er ólíklegt að
skrifari hafi lesið áður en hann byrjaði að skrifa.
Á hinn bóginn eru þess þó nokkur dæmi að sameiginleg afbökun birtist í
lesbrigðum AB:
341.15 gens L; þjóð C; sveit B; sveitir A,-
341.16 Cyrenen L; „eiceren" C; „simes sirenen" A; „syrnes siri-
nen“ B.
360.12-13 et locum et gratiam suam L; alla sína miskunn ok stað C;
alla sína misverka AB.
362.10 moveretur L; hrærðiz C; hýrðiz (,,hyrdiz“) AB.
363.2 gravioribus... verberibus L; enum hörðurum harmkvælum en
fyrr C; hinum hörðustum harmkvælum framarr en fyrr AB.3
365.1 plures annos L; um mörg ár C; hin (í A) flestu ár AB.
400.4 motus L; hrærðiz... til mikillar reiði C; æddiz („reiddiz“4 B)
... til mikillar reiði AB.
Þetta ætti að duga til þess að sýna að stemmað er
X
Y C
A B
Þess er þó skylt að geta að Unger prentar hvergi nærri öll lesbrigði í útgáfu
sinni og aðaltexti hans er ekki hreinn A-texti, heldur tekur hann stundum upp
leshætti úr BC, öðru eða báðum, ellegar hrærir saman textum og getur þess
ekki alltaf neðanmáls. Samanburður handrita á þriggja blaðsíðna kafla (394.3
1 Tilvísanir eiga við Heilagra manna sögur II; L merkir latneska textann
sem Unger prentar neðanmáls.
2 Hér og annars staðar í þessum ritdómi er stafsetning texta samræmd nema
hafður sé innan gæsalappa.
3 Ákveðinn greinir í C kynni raunar að benda til þess að hástig væri upp-
haflega í þýðingunni.
4 „ei“ getur í B staðið fyrir ,æ‘ og ,h‘-i er stundum sleppt á undan ,r‘-i,
þannig að „reiddiz" getur hvort heldur sem er staðið fyrir ,reiddiz‘ eða
,hræddiz‘.