Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 13

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 13
úti í Hamborg. Upphaflega var stóllinn málaður í mörgum litum sem hafa nú verið hreinsaðir af og stóllinn brúnlakkaður að utan. Predikunarstóllinn virðist upphaflega hafa verið í eigu Guðbrands og erfingja hans og ekki komist í eigu dómkirkjunnar fyrr en við dauða Þorláks Skúlasonar (1656) eða jafnvel sr. Skúla sonar hans (1704). Stóllinn var síðan kominn í Fagra- neskirkju á Reykjaströnd fyrir 1764.3 Ekki var óalgengt að sá sem pantaði verk á borð við þetta og ætlaði jafnvel að gefa kirkju léti það jafnframt halda eigin minningu á lofti. Kirkjugripir gátu því þjónað sama hlutverki og þær fjölmörgu minningartöflur sem til eru úr kirkjum bæði hérlendis og erlend- is og gerðu hvort tveggja í senn, prýddu kirkjumar og gerðu gefandann ódauðlegan. Þannig kann að standa á svipmótinu með guðspjallamanninum og Guðbrandi. Allar eru hinar varðveittu myndir frá efri árum biskups. Af einum þrem- ur máluðu myndanna má jafnvel lesa hækkandi aldur út úr andlitsdráttunum. Sú síðasta gæti verið gerð skömmu áður en hann lagðist í körina löngu sem hlífði honum m.a. við að sjá dómkirkju sína verða hrörnun og óveðri að bráð. Tengsl eru milli nokkurra myndanna þannig að sumar eru fyrirmyndir ann- arra þótt ekki verði þær allar raktar til sömu frummyndar.4 Þess vegna er at- hyglisvert að þeim ber býsna vel saman um andlitsdrættina í meginatriðum. Varðandi heimildargildi myndanna er rétt að hafa í huga að enn í dag rík- ir ákveðin táknmálshefð við gerð „portrett“-mynda jafnvel þótt um ljós- myndir sé að ræða. Biskup er sýndur í skrúða eða með önnur biskupstákn, læknir í hvítum sloppi, menntamenn almennt með bækur í bakgrunni, sjó- menn löngum með sjóhatt á höfði eða í það minnsta niður við höfn ef ekki um borð. A 16. og 17. öld var þetta táknmál enn bundnara og sú stöðlun sem það kom til leiðar enn meiri en gerist nú á dögum eftir að einstaklingsvit- und bæði í sálfræði og tilfinningalífi, sem og raunsæi í myndlist hefur kom- ið til sögunnar. Þetta listræna táknmál staðlar myndirnar af Guðbrandi að einhverju leyti. Hann er alls staðar búinn svartri hempu embættis- og menntamannsins, stundum ber hann hettu á höfði eins höfð var í saggasöm- um húsum, bækur og skjöl eru jafnan innan seilingar og er það að líkindum ekki hvað síst myndræn (íkónógrafísk) vísun. Eitt af olíumálverkunum af Guðbrandi er úr Þingeyrarkirkju frá um 1620 er líklega gert af erlendum listamannni og talið frummynd Um málverkið segir í skrám Þjóðminjasafns: 3 Þjóðminjasafn Islands - Munaskrá. Sérskrá - Vídalínsskrá, A: 1. http://www. sarpur.is. 4 Þjóðminjasafn Islands - Munaskrá. Alm. munaskrá. A: 1823. http://www. sarpur.is. 11
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.