Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 15

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 15
Gísli á Hólum (1657-1684) en Þórður í Skálholti (1674-1697). Þeir voru skeggprúðari: Rakaðir í vöngum með yfirskegg og mikið og fagurt höku- skegg.9 Þetta segir okkur að Guðbrandur tilheyrði öðru tímabili en þeir. Þeir voru lykilmenn barokkmenningarinnar á Islandi sem lútherski rétttrúnaður- inn var hluti af. Til dæmis um hina íslensku barokkmenningu er kirkjan að Gröf á Höfðaströnd sem er fagurlega útskorin af Guðmundi Guðmundssyni (d. eftir 1680) smið og bónda í Bjarnastaðarhlíð í Skagafirði sem var nokk- urs konar hirðsmiður Þorláks Skúlasonar og Brynjólfs Sveinssonar Skál- holtbiskups (1639-1674). Lagði Guðmundur manna mest af mörkum varð- andi íslenskan barokkútskurð.10 Guðbrandur stóð hins vegar nær endurreisn- arstefnunni en hluti hennar og arftaki var fornmenntastefnan. Þeirri stefnu tilheyrði Guðbrandur og það er ekki bara skeggið sem segir til hans eins og sfðar verður vikið að. Þó hinum meiriháttar myndverkum af Guðbrandi svipi saman má með góðum vilja lesa tvenns konar og að nokkru leyti andstæð persónueinkenni út úr myndunum. Annars vegar er sterkbyggður rumur og beinamikill hins vegar fíngerðari, draumlyndari og innhverfari einstaklingur. Ef til vill var hann þetta hvort tveggja: Virkjamikill athafnamaður og djúphygginn dul- hyggjumaður eins og raunar má lesa út úr lýsingunni sem tilfærð var hér að framan. Sömu drættina má e.t.v. lesa út úr lífshlaupi hans og ævistarfi. Hann var listrænn vísindamaður í aðra röndina en harðdrægur dugnaðarforkur og staðarstjómandi í hina ef marka má frásagnir." Skal nú vikið frá persónunni Guðbrandi Þorlákssyni að biskupnum. Stefna Guðbrands á biskupsstóli Sé augum rennt yfir biskupalista Hólabiskupsdæmis frá siðaskiptum þang- að til að stóllinn var lagður niður um aldamótin 1800 virðist Guðbrandur Þorláksson hafa fullkomna sérstöðu.12 Nöfn flestra hinna biskupanna segja litla sögu og sum eru gleymd öðrum en örfáum fræðimönnum. Um Skál- holtsstól gegnir öðru máli. Þar keppa margir um athyglina. Fyrir utan siða- skiptabiskupana, Gissur Einarsson (1540-1548) og Martein Einarsson (1549-1557), má nefna Brynjólf Sveinsson, Þórð Þorláksson, Jón Vídalín 9 Kristján Eldjám 1994: 63. Loftur Guttormsson 2000: 125, 127, 129, sjá og 154 (myndir) 10 Þóra Kristjánsdóttir 2000: 205, 212-213. 11 Páll Eggert Ólason 1924: 464-465. 12 Sjá t.d. Einar Laxness 1995(1): 70. 13
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.