Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 35

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 35
ekki að biðja Guð um hversdagslega hluti. Bæn og breytni manna felast öllu heldur í að lesa út úr verkum Guðs sem hann vann í eitt skipti fyrir öll og blessaði síðan handa manninum. „[Guð] blessar að eilífu og lætur okkur síð- an sjálfa um það, hvemig við notum þá blessun hans.“ Gísla finnst líka óþarfi að menn séu að gera sér of miklar grillur út af yfirsjónunum og telur að Guð verði sennilega var við þær fæstar, brosi jafnvel að þeim.23 í þessum samræðum tekst Jóni Trausta mjög vel að setja á svið hin ólíku sjónarmið og viðhorf tveggja tímabila, annars vegar hinnar hefðbundnu lúthersku guðrækni og hins vegar skoðanir upplýsingarinnar. Hann lætur séra Jón tala máli hinna gömlu viðhorfa og Gísla á Geirlandi tala máli upp- lýsingarinnar og túlkar mjög vel sjónarmið upplýsingarinnar í því sem hann leggur Gísla í munn. Hins vegar kemur það hvergi fram í ritum séra Jóns Steingrímssonar að þeir séra Jón og Gísli hafi deilt um trúmál. Séra Jón átti í deilum um trúmál við annan bónda. Sá hét Gunnar Jónsson og bjó á Dyr- hólum. Trúarskoðanir hans nefnir séra Jón grillur og heilabrot og segir að þær hafi sáð út frá sér og gert prestinum lífið Ieitt. Grillur Gunnars gengu út á það að einungis ætti að kenna fagnaðarerindið en ekki lögmálið svo að einu gilti hvernig menn breyttu.24 Þess háttar kenningar hafa við og við komið upp meðal lútherskra allt frá því á dögum Lúthers og fram á vora daga og nefnast andlögmálshyggja - antinomismi.25 Sálgæslutilgangur Séra Jón Steingrímsson var þess fullviss að í eldinum og harðindunum sem fylgdu í kjölfar hans hafi Guðs hönd verið að verki. Samkvæmt trú hans er Guð sá sem Jesús Kristur birti, kærleiksríkur og náðugur Guð. Þegar menn ganga út frá þeirri trú, þá leitast þeir við að koma auga á tilgang að baki því sem gerist þar eð Guð er ekki duttlungafullur, blindur örlagavaldur. Tilgang- ur Guðs getur þá verið tvenns konar, annars vegar að tyfta fólk og áminna og hins vegar að afstýra öðru verra. Séra Jón nefnir víða dæmi um að fólk hafi með framferði sínu unnið til þess að Guð veitti því áminningu. En jafn- framt bendir hann á hversu Guð hafi þrátt fyrir allt stýrt öllu til góðs. Seinni tíma menn hafa oft oftúlkað ummæli fyrri tíma kennimanna um umvöndum Guðs og reiði og sumir hafa jafnvel haldið því fram að prestar 23 Samtöl Gísla og séra Jóns eru í Jón Trausti 1913, s. 40-58 og 333-339. 24 Jón Steingrímsson 1973, s. 147. 25 Sjá t.d. Hagglund 1975, s. 249-250 og 258 og Pelikan 1984, s. 133-134 og 163-164. 33
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.