Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 80

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 80
frá Nasaret - sumpart á grundvelli sömu ritaðra heimilda eins og Markúsar- guðspjalls í tilviki Matteusar og Lúkasar. Hugmyndir um munnlegar geymdir þeirra, sem einasta eru þó varðveittar í fornum textum, standast ekki í ljósi hugmynda um textatengsl sem aftur byggja á hermilist mælsku- fræðinnar. Loks gengur hugmyndin um munnlegar geymdir ekki upp í Ijósi formfræðinnar sem ekki verður notuð sem grundvöllur að framsetningu munnlegra geymda því þær eru í eðli sínu of sveigjanlegar til að sérstök ein- kenni verði sett á þau í hinum elstu kristnu ritum í andstöðu við „önnur“ form eins og rannsóknir á sviði þjóðsagnaritunar sýna fram á. Hinn ritaði texti einn er varðveittur um elstu hefðir kristindómsins og reyndar allar miðaldir og fram til þessa tíma. A sama hátt eru munnlegar geymdir til að mynda margra þjóða frá Balkanskaga aðeins varðveittar í dag fyrir tilsitlli þjóðsagnaritunar á nítjándu og tuttugustu öld. Tvö dæmi forn og eitt íslenskt Tómasarguðspjall, eins og að framan getur, setur postulann Tómas í spor skrifara eða hins lærða manns í samhengi fyrstu aldarinnar eftir Kristsburð. Raunveruleikinn að baki þessum upplýsingum í guðspjallinu liggur vafa- laust í því að tryggja áreiðanleik ummælanna sem guðspjallið geymir en gefur um leið innsýn inn í fjarskalega foma hefð þar sem ekki er gert ráð fyrir eins konar millistigi (millilið) munnlegrar varðveislu þessara orða Jesú áður en þau væru skráð á bók. Varðveisla ummæla (kreiai) og dæmisagna iparabolai), tileinkuð tilteknum og áhrifaríkum einstaklingi af því tagi sem hér um ræðir, gat vissulega átt sér stað nánast milliliðalaust og á tíma hins umtalaða aðila. í öðrurn tilvikum má búast við því að einhver tími hafi lið- ið frá því ummælum var safnað í eina bók en þá einmitt oft á grundvelli eldri samantekta. Frásagnarkomum eða kreijum var iðulega safnað saman eftir ýmsa einstaklinga án nokkurs formlegs skipulags til að byrja með. Mis- munandi röðun og framsetning einstaka ummæla úr Tómasarguðspjalli í grískum handritabrotum af guðspjallinu og koptíksu þýðingunni frá Nag Hammdi sýna einmitt þessa þróun (t.d. ummæli 30 og 77). Safn ummæla hefir með öðrum orðum það hlutverk að verða grunnur að frekari útfærslu í mælskufræðilegum skilningi.42 42 Pace Clarence E. Glad þegar hann segir, „TómasarguSspjall staðfestir þó, að til hafi verið söfn eða fast- mótaðar munnlegar geymdir, eins og hugsanlega Ræðuheimildin Q, sem höfðu að mestu að geyma orð eða ummæli Jesú og lærisveina hans,“ Atökin um textann, 56. Reyndar telur Clarence að allt eins líklegt sé að guðspjallið byggi á kanónísku guðspjöllunum, ibid., 54. 78
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.