Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 81

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 81
Þegar borin eru saman ummæli í Tómasarguðspjalli sem eiga sér hlið- stæður í Ræðuheimild (Q)43 samstofnaguðspjallanna þá kemur þegar í ljós að samhengi þeirra er oftast fjarskalega óskylt. Listar sem ætla má að safn- að hafi verið saman (Oxyrhynchus44 handritin af Tómasarguðspjalli kunna jafnvel að hafa verið slíkir listar) af ummælum Jesú sýna þá í fyrsta lagi að þeir hafa upphaflega ekki verið settir fram í einhverju tilteknu mælsku- fræðilegu eða bókmenntafræðilegu samhengi heldur sem nokkurs konar til- raun til varðveislu á ummælum og dæmisögum sem við Jesú voru kennd. Ósamræmið á milli birtingarforma þessara hliðstæða í þessum tveimur rit- um sannar í raun að ritin byggja ekki á sameiginlegri munnlegri heimild heldur nokkurs konar gagnabanka um hefðir sem runnar eru frá Jesú eða að minnsta kosti tileinkaðar honum.45 Hugmyndir um hlutverk skrifara í þessu samhengi eru til staðar á fyrstu öld í kristnu samhengi (sbr. aðfaraorðin í Tómasarguðspjalli) og varðveittir listar í hinum helleníska heimi vitna um hið sama.46 Hugmynd um munnlegt mengi hefða um Jesú af óþekktri stærð er tilbúningur nútímafræðimanna. En gæti ósamræmið á milli einstakra ummæla í listum af handritum af Tómasarguðspjalli eða listum af hliðstæðum á milli Tómasarguðspjalls og Ræðuheimildarinnar ekki einmitt gefið til kynna munnlegt upphaf í Ijósi óreiðunnar sem listamir bera með sér og hin munnlega hefð er iðulega dæmi um samkvæmt þjóðsagnafræðinni? Svarið við því er afdráttarlaust neitandi. Sveigjanleiki einstakra frásagnarkorna (kreija) er í fullkomnu samræmi við mælskufræðilega notkun þeirra. Þannig mátti umorða þau og útfæra eftir kúnstarinnar reglum.47 Jafnframt hefir verið sýnt fram á að í Tómasarguðspjalli (koptísku útgáfunni) er að finna vandlega útfærðan hluta 43 Um Ræðuheimildina sjá t.d. John S. Kloppenborg Verbin, Excavating Q: Tlie History and Setting of tlie Sayings Gospel (Minneapolis, MN: Fortress, 2000). 44 Um Oxyrhynchus handritin af Tómasarguðspjalli sjá einkum Harold Attridge, „Introduction," í Nag Hammadi Codex II: Together with XIII,2*, BRIT. LIB. OR 4926(1), and P. OXY. 1, 654, 655, Volume I, Gospel according to Thomas, Gospel according to Philip, Hypostasis of the Archons, and Indexes (Bentley Layton ritstj.; Nag Hammadi Studies 20; Leiden: Brill, 1989), 96-102; um listaformið sjá John Dominic Crossan, „Lists in Early Christianity: A Response to Early Christianity, Q andJesus,“ í Early Christianity, Q and Jestts (John S. Kloppenborg og Leif E. Vaage ritstj.; Semeia 55; Atlanta, GA: Schol- ars Press, 1992), 235-243. 45 Sbr. Leif Vaage, „Composite Texts and Oral Myths: The Case of the „Sermon" (6:20b-49),“ í Society of Biblical Literature 1989 Seminar Papers (David J. Lull ritstj.; Society of Biblical Literature Seminar Papers 28; Atlanta, GA: Scholars Press, 1989), 425-427. 46 Um ýmis söfn hellenískra lista sjá Kloppenborg, Formation, 289-316. 47 Sjá t.d. Burton L. Mack, „Elaboration of the Chreia in the Hellenistic School," í Patterns of Persuasion, 31-67. 79
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.