Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 105

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 105
Ekki er vitað hvort Árni sendi tillögur sínar til Kaupmannahafnar eins og bréf Kanselíisins mælir fyrir um, en Magnús Stephensen telur að Hannes biskup Finnsson hafi fengið þær í hendur.'1' Engin bein umsögn er þó þekkt frá hendi Hannesar um tillögur Áma. Sjálfur skrifaði Hannes aðrar tillögur og fóru þær mjög í aðra átt, enda vildi hann varðveita hina íslensku hefð.20 Eftirtektarvert er að lesa athugasemdir hans. Ýmsar þeirra hafa þennan formála: Kirkjuritualið mælir fyrir um, en á Islandi er venja að ..." Af orðalaginu má ráða að Hannes er hvorki tilbúinn til að breyta út frá viðtekinni venju með skiptingu messunnar í fasta liði og breytilega (ordin- arium og proprium). Hann er ekki heldur tilbúinn til að skiljast við sérstaka hátíðamessu. Þegar tímar liðu komst þó Hannes á skoðun sem nálgaðist þá þróun sem orðin var í Danmörku. Hann gat t.d. fallist á að Kyriesálmar skyldu öldung- is aflagðir fyrst þeir væru alveg horfnir í Danmörku. En samt leið heill áratugur án þess að breyting yrði á messusöng á ís- landi. Árið 1794 var Lærdómslistafélagið stofnað. Með því komst fyrst veru- legur skriður á sálmabókarmálið. Fljótlega var tekið á dagskrá félagsins að nú þurfi að hressa uppá messusönginn. Hinn 10. ágúst 1795 skrifaði stiftamtmaðurinn Ólafur Stephensen (1731- 1812) bréf til Kanselísins í nafni Lærdómslistafélagsins þar sem hann í nafni nokkurra félaga, bað um leyfi til að laga nokkra sálma sem koma skuli í hina nýju sálmabók sem kallað hafi verið eftir, þar sem þeir uppfylli ekki kröfur samtímans um upplýsta hugsun.21 Hinn 24. október 1795 skrifar kanselíið svar við þessu bréfi22 þar sem fyrst er vísað til bréfs stiftamtmannsins, og tilkynnir að það sjái enga hindr- un í vegi fyrir því að þetta geti orðið. Mjög á líkum tíma skrifar Magnús Stephensen stiftsprófastinum í Görð- um, Magnúsi Markússyni bréf sem er dagsett 17. okt. 1795, og til er líka svar prófastsins frá 11. nóvember sama ár.23 Yfirskrift þessara bréfa í afritinu er: Athugasemdir við Grallarasönginn og 19 Lbs. 286 4to. 20 Kirkju-sidir i sálma saung Islendinga, IBR 81,4to, og Um Messu-saungs-Sálmabókina Nýju.III. 21 Þetta bréf virðist vera týnt, en í það er er vísað í svarbréfi frá 24.okt. 1795. Lovs.f.Isl.VI, 225-226. 22 Lovs.f.Isl.VI, 225-226. 23 Lbs. 286 4to. Handritasafn St.Bps.Jónssonar, N-103.3-19 og 19-30. Bjöm Magnússon nefnir í grein sinni í Samtíð og saga, 1954: „Þróun guðsþjónustuforms“, 110, bréf Magnúsar Stephensen til stiftsprófastsins Markúsar Markússononar frá 14. Okt. 1795. Líkast til á hann við þetta bréf sem hér um ræðir, frá 17.okt. 1795. 14.okt. er væntanlega prentvilla eins og föðumafn séra Markúsar. 103
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.