Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 115

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 115
félagssaga kom ma. fram í fyrstu sem mótvægi við eða uppreisn gegn venjubundinni stjómmálasögu um kónga og stríð, þar sem persónur vom oft taldar ráða gangi sögunnar og atburðir voru raktir, stundum án sýnilegs til- gangs. Félagssaga var á hinn bóginn látin snúast um formgerðir (strúktúra) samfélagsins og ópersónuleg öfl og var fyrir löngu gagnrýnd fyrir að iðk- endur hennar slepptu að fjalla um fólk af holdi og blóði eða skýra gang mála með atburðarakningu. Við þessu hafa iðkendur félagssögu almennt brugðist með því að taka dæmi um einstaklinga og sýna þá í réttu umhverfi takast á við mikilvæg vandamál en hinir sömu iðkendur hafa gætt þess að missa þó ekki sjónar á félagssögulegu samhengi og þróunarlínum. Þetta er það sem ég þykist vera að gera í Sögu Islands VI og Hjalta á að vera fullkunnugt um sjónarmið mín um félagssögu.6 Og þess má geta að Saga íslands VI hefur fengið lof á prenti frá málsmetandi manni fyrir það að þar séu hugarfars- sögu gerð góð skil.7 Hjalti ber kafla minn um siðbreytinguna saman við skrif um sama tíma- bil í Kristni á Islandi og segir að þau bæti ‘litlu við fyrri þekkingu’ og séu mun hefðbundnari en skrifin í því ágæta verki. Bágt á ég að sjá að þetta standist og má benda á að ég tek mat á Jóni Arasyni til gagngerrar endur- skoðunar. Samanburður við Kristni á Islandi um þessi atriði er ófær því að barátta Jóns Arasonar verður utan gátta í verkinu og farið er undarlega hratt yfir atburði áranna 1537-1551. Hefði verið mikilvægt að endurmeta fram- göngu Jóns gegn siðbreytingunni, stefnu hans, stöðu og áhrif og skilning seinni tíma manna á honum. Það er ekki gert í Kristni á Islandi en hins veg- ar í Sögu íslands VI. Ef þetta er afleiðing þess að gera sem minnst úr per- sónu- og atburðasögu í Kristni á íslandi er óhætt að segja að furðulangt sé gengið og ekki hafi vel til tekist. Eftir að Hjalti hefur sagt að skrif mín um siðbreytinguna bæti litlu við fyrri þekkingu og séu hefðbundin, tekur hann til við að rekja nýjungar í texta mínum og finnur að þeim. Með nokkrum fyrirvörum nefni ég að Páll Vigfússon, síðar lögmaður (d. 1570), kunni að hafa verið upphafsmaður lútherskra siða á Islandi og virðist jafnvel hafa verið hugsjónamaður. Hann hafði kjöt á borðum á föstudegi árið 1532 eða fyrr og neitaði að láta af þess- 6 Sjá Agnes S. Amórsdóttir, Helgi Þorláksson: „Saga heimilis á miðöldum. Inngangur.“ Islenska söguþing- ið 28. - 31 maí 1987. Ráðstefnurit I. Ritstj. Guðmundur J. Guðmundsson, Eiríkur Bjömsson (1998), 31- 44, sjá einkum um ofangreind sjónarmið bls. 32-5. Þetta er efni frá málstofu þar sem Hjalti átti líka efni; framlag okkar Agnesar var sent þátttakendum og lagt fram fjölritað. 7 Gísli Gunnarsson, „Sagnfræðirannsóknir og söguleg þjóðemisstefna." Saga XLII (2004), 155-6. 113
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.