Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 116

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 116
ari ‘nýju villu’. Hjalta finnst þetta lítt marktækt af því að ekki komi fram að Páll hafi ‘ásælst’ eignir klaustra. Ekki veit ég af hverju þetta ætti að vera meginviðmiðun enda ásælni oft lítt tengd hugsjónum. Skýring á því að Páll réðst ekki á klaustrin gæti ma. verið sú að hann telst hafa verið náinn banda- maður Gissurar biskups Einarssonar sem vildi að klaustrin héldust sem stofnanir og yrðu skólar. Þótt Páll hafi ekki ásælst eignir klaustranna gat hann vel verið hlynntur afnámi þeirra í sinni gömlu mynd. Hjalti telur að í túlkun minni á því að Ögmundur biskup hafi verið hlið- hollari lúthersku en hingað til hefur verið talið gangi ég of langt og í raun hafi biskup hafnað henni (bls. 124-5). Ekki er það skoðun mín að Ögmund- ur hafi gerst lútherskur, ég er einungis að draga fram hversu langt hann var tilbúinn að ganga til móts við lútherskar hugmyndir, amk. í orði kveðnu. Þetta tengi ég því að hann var tilbúinn að styðja Gissur Einarsson til bisk- ups en það hefur jafnan vakið nokkra furðu og kallar á skýringar. Þá finnur Hjalti að því að ég nefni Ólaf Hjaltason Hólabiskup ‘róttækan lútherssinna’ því að ekkert komi fram í kafla mínum um hann sem sýni þetta. Til marks um róttæknina nefni ég þó beinlínis að hann hafi verið and- vígur veraldarhyggindum og hlynntur því að bændur mættu leysa til sín kirkjuhlutann í bændakirkjum. Um mat á Ólafi er stuðst við ágæt skrif Magnúsar Más Lárussonar en varast verður að láta það rugla sig í mati á Ólafi að hann vildi fara fram með lempni og honum fylgdi enginn hávaði. Ekki veit ég við hvað Hjalti miðar um róttækni lútherssinna en miðað við aðra landa sína á sama tíma var Ólafur róttækur. Hjalti segir að ég geri ráð fyrir einhvers konar ‘altarisgönguvakningu’ í kjölfar siðbreytingar en ekki veit ég við hvaða orð mín hann miðar um þetta. Hann segir að skaði sé að ég skuli ekki styðja þetta nýja mat mitt heimild- um. Eg verð að láta mér nægja að benda á bls. 331 í verki mínu sem mér þykir líklegt að Hjalta hafi yfirsést. Þar kemur fram að Guðbrandur biskup taldi fjórar altarisgöngur nægja á ári og Gísla biskupi Oddssyni fannst of tíðar altarisgöngur þriðja til sjötta hvern sunnudag. Eins bendi ég á að gögn úr biskupstíð Gísla Þorlákssonar sýni hversu mikið fólk taldi undir því kom- ið að fá að njóta altarissakramentis. Hjalti bendir á að 1-2 altarisgöngur á ári hafi tíðkast í kaþólskum sið svo að samkvæmt þessu urðu altarisgöngur tíð- ari. Það sem ég vildi einkum draga fram er að fólk sóttist eftir altarissakra- menti, taldi það mikilvægt. Hjalti hnýtur uin orðalag mitt um að siðbreytingunni hafi fylgt vaxandi ríkisvald og gerir mál úr því að ég kunni að halda að ríkisvaldið hafi átt upp- tök sín í siðbreytingunni (bls. 126). Ekki er það svo, ég er aðeins að segja að siðbreytingin hafi orðið ríkisvaldi til eflingar en segi alls ekki að ríkis- 114 1
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.