Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 116

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 116
ari ‘nýju villu’. Hjalta finnst þetta lítt marktækt af því að ekki komi fram að Páll hafi ‘ásælst’ eignir klaustra. Ekki veit ég af hverju þetta ætti að vera meginviðmiðun enda ásælni oft lítt tengd hugsjónum. Skýring á því að Páll réðst ekki á klaustrin gæti ma. verið sú að hann telst hafa verið náinn banda- maður Gissurar biskups Einarssonar sem vildi að klaustrin héldust sem stofnanir og yrðu skólar. Þótt Páll hafi ekki ásælst eignir klaustranna gat hann vel verið hlynntur afnámi þeirra í sinni gömlu mynd. Hjalti telur að í túlkun minni á því að Ögmundur biskup hafi verið hlið- hollari lúthersku en hingað til hefur verið talið gangi ég of langt og í raun hafi biskup hafnað henni (bls. 124-5). Ekki er það skoðun mín að Ögmund- ur hafi gerst lútherskur, ég er einungis að draga fram hversu langt hann var tilbúinn að ganga til móts við lútherskar hugmyndir, amk. í orði kveðnu. Þetta tengi ég því að hann var tilbúinn að styðja Gissur Einarsson til bisk- ups en það hefur jafnan vakið nokkra furðu og kallar á skýringar. Þá finnur Hjalti að því að ég nefni Ólaf Hjaltason Hólabiskup ‘róttækan lútherssinna’ því að ekkert komi fram í kafla mínum um hann sem sýni þetta. Til marks um róttæknina nefni ég þó beinlínis að hann hafi verið and- vígur veraldarhyggindum og hlynntur því að bændur mættu leysa til sín kirkjuhlutann í bændakirkjum. Um mat á Ólafi er stuðst við ágæt skrif Magnúsar Más Lárussonar en varast verður að láta það rugla sig í mati á Ólafi að hann vildi fara fram með lempni og honum fylgdi enginn hávaði. Ekki veit ég við hvað Hjalti miðar um róttækni lútherssinna en miðað við aðra landa sína á sama tíma var Ólafur róttækur. Hjalti segir að ég geri ráð fyrir einhvers konar ‘altarisgönguvakningu’ í kjölfar siðbreytingar en ekki veit ég við hvaða orð mín hann miðar um þetta. Hann segir að skaði sé að ég skuli ekki styðja þetta nýja mat mitt heimild- um. Eg verð að láta mér nægja að benda á bls. 331 í verki mínu sem mér þykir líklegt að Hjalta hafi yfirsést. Þar kemur fram að Guðbrandur biskup taldi fjórar altarisgöngur nægja á ári og Gísla biskupi Oddssyni fannst of tíðar altarisgöngur þriðja til sjötta hvern sunnudag. Eins bendi ég á að gögn úr biskupstíð Gísla Þorlákssonar sýni hversu mikið fólk taldi undir því kom- ið að fá að njóta altarissakramentis. Hjalti bendir á að 1-2 altarisgöngur á ári hafi tíðkast í kaþólskum sið svo að samkvæmt þessu urðu altarisgöngur tíð- ari. Það sem ég vildi einkum draga fram er að fólk sóttist eftir altarissakra- menti, taldi það mikilvægt. Hjalti hnýtur uin orðalag mitt um að siðbreytingunni hafi fylgt vaxandi ríkisvald og gerir mál úr því að ég kunni að halda að ríkisvaldið hafi átt upp- tök sín í siðbreytingunni (bls. 126). Ekki er það svo, ég er aðeins að segja að siðbreytingin hafi orðið ríkisvaldi til eflingar en segi alls ekki að ríkis- 114 1
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.