Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 118

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 118
vitnar hann til bls. 171 í verki mínu. Ég minnist þess ekki að ég nefni tvö- falda útvalningu eða fyrirhugun neins staðar í verkinu. Það sem Hjalti mun eiga við eru eftirfarandi orð mín, ‘Menn gátu efast um sáluhjálp sína, óttast útskúfun en settu þeir allt traust á Krist og lifðu sig inn í líf hans og dauða, gátu þeir frelsast, leitt í ljós hvort þeir væru útvaldir’. Lúther kenndi að hin- ir sanntrúuðu ættu að geta verið vissir um hjálpræði sitt ef þeir treystu fyr- irheitum Guðs og settu traust sitt á Krist. Slíkir sanntrúaðir menn töldust eiga vísa von um himnaríkisvist. Sáluhjálp snýst þannig um náð Guðs og vissu um að verða hólpinn. I sálmi sem eignaður er séra Hallgrími Péturs- syni segir ma., ‘allri Drottins með englahirð/útvaldir búa í þeirri dýrð’ og síðan, ‘O, hve farsæl að er sú tíð/þá erum komnir þar/og eftir liðna heims- ins hríð/heitum Guðs borgarar/frá allri mæðu, eymd og þrá/erum vér loks- ins frí’.9 Ég skil 27. Passíusálm líka þannig að Hallgrímur sé viss um útvaln- ingu sína þegar hann segir, ‘í þínu nafni útvaldir/útvalinn kalla mig hjá sér’. Sannfæring um hjálpræði var jafnframt sannfæring um útvalningu. En trú- arstyrkur manna gat dvínað, þeir gátu orðið veikir í trú sinni og efast um sáluhjálp sína og útvalningu. Ráðið gegn þessu var að setja traust sitt á Krist og trúa. I texta mínum sem ég tek upp hér að ofan lýsi ég sannfæringu sann- trúaðra eins og hún kemur fram í tilvitnuðum kveðskap. Það var eðlilegt að menn legðu að jöfnu sannfæringu uin sáluhjálp sína og útvalningu en það jafngildir ekki því að allt hafi verið ákveðið fyrirfram. Hinir sanntrúuðu treystu á sáluhjálp sína og í þeirra huga jafngilti það því að þeir væru út- valdir En það jafngilti ekki fyrirhugun enda gátu hinir sömu átt stundir efa og örvæntingar. Það kemur skýrt fram í texta mínum. Um þetta efni er fjall- að í Vídalínspostillu og get ég ekki séð betur en það sé gert á líkan hátt og hér er gert en læt guðfræðingum eftir að fjalla nánar um það.10 Hjalti segir að ég virðist telja að iðrun, játning synda og neysla altar- issakramentis meðal lútherskra hafi eitt getað blíðkað Guð og þannig jafn- gilt góðverkum miðalda (bls. 128). Ekki veit ég hvernig honum dettur þetta í hug, ég segi skýrt á umræddum stað (bls. 171) að Lúther hafi kennt að menn gætu orðið hólpnir fyrir trúna eina. 9 Sálmurinn nefnist ‘Upp, upp mín sál og ferðumst fús’ og er að finna meðal annarra sálma Hallgríms í handritinu JS 208 8vo frá árinu 1730 (upplýsingar Margrétar Eggertsdóttur). Hallgrímur miðaði við að fara til himnaranns og bíða dómsdags í góðri vist og að þurfa ekki að óttast neitt, sbr. Ljóðmœli 1. útg. Margrét Eggertsdóttir (2000), 79, 83. 10 ‘Útvalningin er að sönnu altíð viss hjá Guði’. Menn gátu gert útvalninguna vissa, ‘Með soddan móti en engu öðru verðum vér vissir um útvalningu vora’. Jón Þorkelsson Vídalín: Vídalínspostilla. Útg. Gunn- ar Kristjánsson og Mörður Ámason (1995), 228, sbr. 229. 116
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.