Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 119

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 119
Þá segir Hjalti, ‘Á hinn bóginn örlar ekki á því fagnaðarerindi sem Lúth- er boðaði og gaf kirkju hans nafn (þ.e. hin evangelíska) og felst í friðþægj- andi dauða og upprisu Krists syndugum mönnum til sáluhjálpar’ (bls. 128). Sé Hjalti enn að miða við umfjöllun mína á bls. 171 er þetta alrangt, þar fjalla ég líka um friðþægingu. Og almennt er þessi umsögn með öllu ómakleg því að ég geri mér alveg sérstakt far um að minna á friðþæginguna (bls. 170, 171, 333, 338 og miklu víðar). Hitt er annað mál að andlegum og veraldleg- um forystumönnum Islendinga var mjög tamt að minna á reiði Guðs og út- skúfun um 1600 og allt fram um 1640 og var óhjákvæmilegt að gera því skil. Hjalti skrifar enn, ‘Eins og á málum er tekið eru gamlar staðalmyndir og fordómar frá dögum Páls Eggerts Ólasonar aðeins festar í sessi og er það miður’ (bls. 128). Ekki skil ég á hvaða fordómum ég el því að ég er býsna gagnrýninn á skrif Páls Eggerts. Hann var góður þjóðernissinni og einn þeirra sem héldu fram söguskoðun sjálfstæðisbaráttunnar, sem svo er nefnd. Það var skoðun hans að íslensk menning hefði lifað meðal alþýðumanna í sveitum landsins á niðurlægingartímum og gert íslendingum kleift að við- halda þjóðerni sínu og endurheimta frelsi sitt. Á tímabilinu sem markast af heimsstríðunum á síðustu öld, þegar Páll Eggert samdi verk sín, var dýrkun sveitamenningar algeng og ótti við spillingu og erlend áhrif í þéttbýli eru meðal einkenna þessara tíma." Páll Eggert hafði ímugust á hinum ‘erlenda’ rétttrúnaði, fann honum ýmislegt til foráttu og var ekki einn um það. Því fer fjarri að ég taki undir þessa skoðun. Um það getur Hjalti sannfærst með því að lesa kafla minn um rétttrúnað við lok þáttar míns í sjöunda bindi af Sögu íslands sem kom út í desember 2004. Þar fjalla ég lika rækilega um Pál Eggert og skoðanir hans. Hjalti finnur að því að lítt skuli fjallað hugmyndafræðilega um lútherska rétttrúnaðinn eða guðfræði og trúarlíf Brynjólfs biskups Sveinssonar í um- ræddu verki, Sögu Islands VI, en er of fljótur á sér, um þetta fjalla ég í Sögu íslands VII. Skrif mín í þessum bindum mynda eina heild. Sumt í verki mínu telur Hjalti vel gert en mat hans á því verður annars að teljast neikvætt. Eg get ekki varist þeirri hugsun að hann hafi ekki kynnt sér verkið nógu rækilega. Nákvæmari lestur hefði komið í veg fyrir þær röngu staðhæfingar hans sem ég hef sýnt fram á og um leið stuðlað að traustari ályktunum. n Ólafur Ásgeirsson: Iðnbylting hugarfarsins. Átök um atvinnuþróun á Islandi 1900-1940 (Sagnfræðirann- sóknir 9, 1988). Sigríður Matthíasdóttir: Hinn sanni íslendingur. Þjóðerni, kyngervi og vald á Islandi 1900-1930 (Reykjavík 2004),! 13-172. 117
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.