Úrval - 01.06.1952, Side 32

30
ÚRVAL
við stúlkurnar mótast snemma.
„Gefðu gaum að því hvernig
drengurinn hagar sér gagnvart
kvenfólkinu í kofa sínum og þá
muntu vita hvernig hann verð-
ur gagnvart dóttur þinni,“ seg-
ir gamall Cheyenne málsháttur.
Of kumpánleg framkoma hef-
ur þótt ótilhlýðileg allt frá þeim
tímum þegar indíánarnir bjuggu
í skinnkofum, kannski sjö til tíu
manns umhverfis einn vetrar-
eld. Faðirinn hafði heiðurssætið
innst, piltarnir og drengirnir til
vinstri handar honum og konur
og telpur til hægri handar, en
gamla konan gætti dyranna og
fylgdist með hverjir komu og
fóru. I svona náinni sambúð
voru strangar hegðunarreglur
nauðsynlegar, ef ríkja átti regla
og friður í inniverum hinna
löngu vetrarmánaða.
Indíánadrengurinn sér trúar-
líf þjóðar sinnar allt í kringum
sig frá fæðingu. Öldungarnir í
fjölskyldu hans fórna sennilega
enn fyrsta reyknum úr pípunni
sinni og fyrsta bitanum af hverri
máltíð himninum, jörðinni og
vindunum fjórum, sem í sam-
einingu eru hin Miklu Máttar-
völd, er tengja mennina og nátt-
úruna í bræðralag. I slíkri lífs-
skoðun er ekki rúm fyrir hatur,
jafnvel ekki í garð óvinar. Með-
an indíánaættflokkar áttu í
brösum út af vísundunum urðu
herteknar konur stundum eigin-
konur hinna sigursælu höfð-
ingja og fóru seinna í heimsókn
til ættflokks síns ásamt mönn-
um sínum. Herteknir menn og
drengir voru einnig stundum
teknir í ættflokkinn.
Indíánar hafa ekki varpað öll-
um hinum gömlu trúarsiðum
sínum fyrir borð þó að þeir
hafi gerzt kristnir. Einn sunnu-
dagsmorgun fór ég að sækja
þvottavatn út í skógarlind. Þeg-
ar ég laut niður til að ausa upp
vatninu heyrði ég indíánasöng
og skvamp í vatni fyrir neðan
mig. Ungur Sioux indíáni kraup
milli grágrænna pílviðarteinung-
anna á bakkanum og var að þvo
bláa skyrtu. Hann lyfti henni
hátt til himins, lét hana svo
síga til jarðar og rétti hana
loks í allar f jórar höfuðáttirnar,
eins og þegar hinum Miklu
Máttarvöldum voru færðar mat-
ar- eða reykfórnir. Ég læddist
hljóðlega á brott og nokkrum
stundum síðar sá ég unga mann-
inn ríða framhjá í hreinni bláu
skyrtunni. Hann lyfti hendinni
í kveðjuskyni, það var hin æva-.
borna vinarkveðja, lófi vinstri
handar framréttur, þeirrar
handar sem næst er hjartanu
og aldrei hefur úthellt manns-
blóði. Hann var á leið til messu
hjá kristniboðunum — í skyrt-
unni sem hann hafði að gömlum
sið fórnað Máttarvöldum heims-
ins.
Meðal þessa fólks var enginn
illur andi sem friða þurfti eða
fara í kringum. Ef ekki fór að
óskum var það ekki að kenna
yfirnáttúrlegri reiði, heldur því
að fólkið og foringjar þess voru