Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Qupperneq 107

Viðhorf til samþættingar skóla- og frístundastarfs í fjölmenningarskóla
Samkvæmt lögum um grunnskóla skal
boðið upp á félags- og tómstundastarf inn-
an hvers skóla. í Aðalnámskrá grunnskóla
er lögð sérstök áhersla á jafnrétti til náms
fyrir alla, og er það á ábyrgð skólastjórn-
enda hvers skóla að innleiða fjölmenn-
ingarlega stefnu (Mennta- og menningar-
málaráðuneyti, 2011). Fellaskóli hefur
undanfarin ár byggt upp þjónustu fyrir
fjölbreyttan nemendahóp, en um 70% nem-
enda búa við annað móðurmál en íslensku
heima við. Haustið 2012 hófst þróunar-
verkefni sem fólst í samþættingu skóla- og
frístundastarfs fyrir börn í 1. og 2. bekk.
Markmiðið með breyttum starfsháttum
var að auka þátttöku nemenda í frístunda-
starfi, auka viðveru þeirra í íslensku mál-
umhverfi og efla kunnáttu í máli og læsi.
Hér er greint frá niðurstöðum rannsóknar
á fyrsta ári verkefnisins sem gerð var vorið
2013. Megintilgangur rannsóknarinnar var
að afla hagnýtra upplýsinga sem nýttust
stjómendum og starfsfólki við að þróa og
bæta starfshætti. Einnig var markmiðið að
afla þekkingar um samþættingu skóla- og
frístundastarfs í ljósi kenninga um fjöl-
menningarlegt skólastarf og gildi félags-
og frístundastarfs. Meginspurningin sem
rannsakendur höfðu að leiðarljósi var:
Hvaða lærdðma md draga af reynslu barna,
starfsfólks ogforeldra afsamþættingu skóla- og
fri'stundastarfsins?
Gögnin vom skoðuð í ljósi kenninga um
fjölmenningarlegt skólastarf, um mikil-
vægi félagsfærni og tengslamyndunar og
síðast en ekki síst, kenninga um tengsl
skóla- og frístundastarfs. Þessar kenn-
ingar eiga það sameiginlegt að byggjast á
valdeflandi hugmyndafræði þar sem litið
er svo á að nemendur taki virkan þátt í
mótun eigin menntunar (Banks, 2007). Því
er hér litið á börn og foreldra sem mikil-
væga þátttakendur í þróun skóla- og frí-
stundastarfs, og skoðað er hvaða lærdóm
megi draga af reynslu þeirra. Enn fremur
er fjallað um viðhorf starfsfólks; kennara,
stuðningsfulltrúa og frístundaleiðbein-
enda. Greinin er þannig uppbyggð að fyrst
er fjallað um fræðilegan bakgrunn, þá
framkvæmd rannsóknarinnar og gagna-
öflun, en síðan kemur niðurstöðukafli
sem greinir frá viðhorfum og mati þátt-
takenda á samþættingu skóla- og frístund-
astarfsins. Loks eru niðurstöður ræddar í
Ijósi fyrri þekkingar og ályktanir dregnar
af rannsókninni.
Tilurð og markmið þróunarverkefnisins
Framtíðarsýn Fellaskóla er sú að allir finni
sig á heimavelli í skólanum og að styrkur
fjölmenningar sé nýttur sem auðlind í
hverju því starfi sem fram fer í skólanum.
Fellaskóli starfrækir ekki móttökudeild en
þar býðst nemendum þó viðbótarstuðning-
ur í íslenskunámi. í skólanum er „litið svo
á að menningarlegur fjölbreytileiki auðgi
skólastarfið og lögð er áhersla á að virðing
sé borin fyrir uppruna og menningu ein-
staklinga" (Fellaskóli, 2013a). Hugmyndin
að verkefninu varð til innan veggja skól-
ans og kallaði sérstaða hans á nýjar að-
ferðir til að auka þátttöku barna á yngsta
stigi í frístundastarfinu (Reykjavíkurborg,
2012). í ágúst 2012 samþykkti Borgarráð
Reykjavíkur tillögu að þróunarverkefninu.
Verkefnið fékk tveggja ára reynslutíma og
hófst haustið 2012. Markmið breytinganna
105