Skírnir - 01.01.1876, Blaðsíða 134
134
AUSTUKRÍKI OG UNGVERJALAND.
sjálfur láta allt semjast á friSsamlegan hátt milli beggja ríkjanna.
Barátta Ungverja og bágindi árin þar á eptir eru öllum kunn,
og var þá til lítils fyrir þá a8 halda fram kröfum sínum gegn
kúgun Austurríkismanna, enda gaf Deak sig ekkert aB stjórn-
málum allan þann tíma. Um 1860, þegar Austurríki var komið
í ófrið viS Ítalíu og síSar vi8 þýzkaland, tóku Ungverjar til
óspilltra málanna aptur, og þá kom Deak aS nýju fram i broddi
fylkingar og krafSist frelsis Ungverjalands, einsog veriS hafSi
1848. Eptir nokkur ár, 1867, urSu Austúrríkismenn aS láta
undan, og Ungverjaland fékk stjórn sína og forræSi aptur, einsog
nú stendur; þökkuSu allir Ungverjar þaS kjark og kænsku Deaks,
og nefndu hann „speking ættjarSarinnar“ , og var þaö ekki of-
nefni. Flokkur hans jókst fyrst eptir þetta óSum, og margir af
hinum ákafari flokksforingjum nálguSust smámsaman bans mál;
aldrei vildi þó Deak eptir þetta ráSgjafi heita og aldrei þáSi
hann nein virSingarmerki af keisara, og voru þeir þó góbir
vinir. SíSustu tvö árin var hann farinn mjög aS heilsu, og gat
lítinn þátt tekiS í stjórnarstörfum, enda voru nú fyrstu fylgismenn
bans farnir talsvert að fækka, og aírir nýir komnir í stjórnina,
einsog þeir Tisza, sem ekki fylgja honum í öllu, þótt þeir geri þaS
nú or8iS í mörgum atriSum. En verSIeikum bans gleymdi ættþjóS
hans ekki, og var hann allt aS einu kosinn á hvert þingí einu hljóSi.
A8 áliBnum degi 28. jan. í vetur kom maSur einn inn í þingsalinn
í Pest og kva& Deak mjög bættlega sjúkan. þingmönnum varb
svo bylt, aS enginn gat orSi upp komiS fyrir harmi, og sátu
þeir þannig allir sem höggdofa um stund. Sleit þá forsetinn
þinginu «g þyrptist allur þingheimur saman aS húsi hans og
fjöldi annara manna, og stóSu þar grafkyrrir og biSu tíSindanna.
Seint um kvöldiS andaSist liann, og bjó allur landslýSur sig
sorgarskrúSa, er lát hans var orSiS heyrumkunnugt. BæSi keis-
arinn sjálfur og ótal aSrir, þar á meSal Póllendingar, sendu
harmkveSjur til Ungverja. JarSarför bans var einhver hin veg-
legasta , sem nokkurn tíma hefir haldin veriS, og var hún kostuS
af ríkinu sjálfu eptir ályktun þingsins. Öll Buda-Pest var tjölduS
svörtu, og öll störf hættu þenna dag. Konur og börn sátu í
sorgarbúningi í gluggum úti, þar sem líkfylgdin fór fram hjá, og