Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1923, Qupperneq 65

Þorvaldur Thoroddsen
65
Porvaldur Thoroddsen var, þá er á alt er litið, ein-
staklega vel mentaður maður og víðlesinn. Jeg fyrir mitt
leyti efast eigi um, að mentun hans og þekking hafi ver-
ið hin víðtækasta allra íslenskra samtíðarmanna vorra.
Hann var vel að sjer í nærri öllum náttúruvísindum, þótt
hann muni hafa verið best að sjer í jarðfræði, landfræbi
og dýrafræði. Hann var mjög vel að sjer í almennri
mannkynssögu og bókmentum annara þjóða, og hafði
auk bókmenta Norðurlanda lesið afarmikið á þýsku og
ensku. Gríska, latneska og frakkneska rithöfunda las
hann mest á þýsku. Hann átíi ágætt, stórt og fjölskrúð-
ugt bókasafn (um eða yfir 7000 bindi). Hann hafði þann
sið, að hætta ritstörfum kl. 7 á kveldin, og þá las hann
til kl. 10 sjer til fróðleiks og skemtunar alls konar bækur,
bæði í náttúruvísindum, landfræði og sagnfræði og einnig
mörg heimspekisrit og skáldrit. Höfuðskáldin þýsku og
ensku hafði hann lesið allmikið. Ög hann var líka stál-
minnugur.
Pá er Thoroddsen varð veikur, hafði hann fjögur
stór rit í smíðum. Hið fyrsta þeirra var Minningabók
hans, sem átti að verða þrjú bindi, annað var Alþýð-
leg fræðirit, sem átti að verða sjö bindi, hið þriðja var
5. bindið af Lýsingu íslands um fiskiveiðarnar
á íslandi og við strendur þess, og hið fjórða mikið rit um
eldfjöll og eldgos á íslandi, eða »Vulkanologia ís-
lands«, sem hann nefndi svo, af því að hún átti að koma
út á ensku. fað rit átti að verða tvö bindi.
Alþýðuritin hafði Thoroddsen lengi haft í huga og
gripið í þau við og við. Fyrsta bindið er alþýðleg
stjörnufræði, og er hún að öllu leyti tilbúin undir prent-
un. Annað bindið er um skoðanir nútímans um frumefni
og náttúrulög; þriðja um lönd og þjóðir; fjórða almenn
jarðfræði; fimta úr jarðfræði og landfræði Islands; sjötta
nokkrir íslenskir sagnaþættir, og hið sjöunda ferðabrjef
5