Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1923, Side 86

86
Hákon Finnsson
talsverður, sjer í lagi ef fólkið ferðast með skipum að nokkru
eða öliu leyti, og setur það upp að hafa »fría« ferð aðra leið
eða báðar. Er varla of í lagt, þegar s\o stendur á, að gera
ferðakostnaðinn ioo krónur.
Ef þessi upphæð er lögð við í dæminu, verður kostnað-
urinn nálægt 1500 krónum.
Er nú næst að athuga söluafurðir búsins, til þess að sjá,
hve bóndanum verður greitt um að standast þetta.
Uli af 150 fjár geri eg 150 kg. 20 til að vinna úr
heima; eftir verða:
130 kg. ull á 2 kr. 50 a. = kr. 325.00
Ioo dilkar á 25 kr. = — 2500.00
Smjör fyrir ca. — 75.00
Ymislegt fyrir ca. — 100.00
Samtals kr. 3000.00
þegar frá þessu er dreginn kostn. af kaupahjúum 1500.00
verða eftir kr. 1500.00
sem bóndinn hefur til að kaupa fyrir alt til heimilisins annað,
en sem svarar fæði kaupahjúanna, sem áður er talið, borga
öll opinber gjöld o. fl. Er hætt við að lítið verði afgangs til
verklegra framkvæmda, í kaup handa honum sjálfum og kon-
unni og vexti af höfuðstólnum 1 búinu (því aðrar búsafurðir
ganga til heimilis og viðhalds stofninum).
Breyting'ar á viðurgerningi. — Eins og áður var á
vikið, hefur viðurgerningur fólks til sveita breytst mikið á
þessum tímum og þannig að miklu meira er nú kostað til
hans. Vafasamt er þó hvort breytingarnar eru til bóta að
öðru leyti en hreinlætinu, sem nú er alment meira en áður,
og því að fæði er nú jafnara um alt árið. Svo er líklega
minni munur á því en var milli heimila þar sem getan er nóg
og hinna, þar sem hana skortir.
Verst er að mikill hlud hins aukna kostnaðar við viður-
geminginn liggur í ýmsu aðkeyptu, óþörfu og miður hollu.
Er þar fyrst og fremst að nefna kaffið, með öllu hinu
marga, mikla og dýra, sem þvf fylgir.
Vel man eg þá tíðina, að kaffi var bæði haft sjaldnar
daglega og minna drukkið af því í einu, og að brauð var
aldrei haft með því, nema á hátíðum og stöku tyllidögum,
og þó ekki nema lítilsháttar móti því, sem nú er alment.
Gestum var borið molakaffi eða matur, væri hann fyrir hendi.
Nú er þetta svo breytt, að helst þykir sjálfsagt að qúka til
og baka með kaffinu, ef kaffibrauð er ekki til, hver sem kem-