Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1923, Page 169

Stórþingið og Island
169
og ráða yfir rússnesku þjóðinni, þótt hún sje um 130 miljónir.
þeim hefur tekist þetta segir Mæhle, af því að þeir þekkja
veikleika rússnesku þjóðarinnar gagnvart dýrslegu valdi; og
valdinu beita þeir miskunnarlaust, og taka ekki tillit til neir.s
nema sjálfs sín. Lenin liggur nú sárveikur, en það er ekki
útlit fyrir að ástandið batni, þótt hann falli frá. Meðal sam-
verkamanna hans eru ýmsir grimdarseggir og blóðhundar. Ef
þeir ná meiri völdum en nú, versnar alt. Lenin hefur sjálfur
aldrei verið einn af hinum svæsnustu, og er vitrari en allir
verstu grimdarseggirnir.
Maksim Gorkij, rússneski skáldsagnahöfundurinn, segir,
að rússneskir bændur sjeu grimmir. Margt bendir nú á að
það sjeu fleiri á Rússlandi en bændur einir.
Rússland hefur nú fengið meiri keim af Austurálfunni en
áður. Það hefur mist Finnland, löndin fyrir sunnan finska
flóann, Pólland og Bessarabíu, þau lönd, sem líktust mest
hinum vestlægari löndum í Norðurálfunni, en hins vegar hefur
vald Rússa vaxið í Austurálfunm, einkum á Perslandi.
Fyrir ófriðinn var ein rúbla jafnmikils virði sem 1 kr. 92
aur. Nú er ein miljón rúblur í rússneskum seðlum tæplega
einnar krónu virði. Það er með öðrum orðum, að allir menn
á Rússlandi, bæði sparsemdarmenn og aðrir, sem áttu peninga
á vöxtum, hafa mist þá. Svo illa hefur fjárhag landsins verið
stjórnað. Á þennan hátt fer fyrir hverri þjóð, ef hún eða
rjettara sagt stjórnendur hennar gefa út ógrynni af seðlum.
Gengi þeirra fellur og allir verða öreigar, sem eiga peninga
og hafa verið svo duglegir að spara saman til framtíðarinnar
og elliáranna. Svona færi líka fyrir íslensku krónunni, ef gef-
ið væri út ógrynni af íslenskum seðlum. íslenska krónan
hefur fallið í verði, af því að gefið var út ofmikið af seðlum
og af því að landið safnaði skuldum. Ef haldið er lengra á
þeim vegi, fellur íslenska krónan enn þá meira. Öll þjóðin
verður að súpa seyðið af slíku, og borga skuldir eyðsluseggj-
anna og fjárglæframannanna.
Stóríiingid norska samþykti 1914 að gera tilkall til
íslands. Noregur ætti það samkvæmt gamla sáttmála. Þetta
var eðlileg afleiðing af kenningum sumra íslendinga um að
gamli sáttmáli væri enn í gildi. Svo mun símskeyti Jóns
Ólafssonar til Stórþingsins hafa ýtt undir það. Það misskildi
skeyti þetta. f’að vissi eigi hvernig það var til orðið, en sá
það árið eftir í >Höjskolebladet« 14. maí.