Réttur - 01.01.1955, Page 78

78
RÉTTUR
byjrun aldarinnar mátti segja að ekki fyrirfyndist varanlegt hús
í sveitum landsins, hvorki yfir fólk né fénað. Sama mátti auð-
vitað segja um flest sjávarþorpin þá. Fyrstu tvo áratugina var
dálítið byggt af íbúðarhúsum úr timbri, og einnig nokkur úr
steinsteypu. En flestum þessum byggingum var það sameiginlegt,
að þær voru gerðar af vanefnum, og einnig vanþekkingu, bæði
hvað gerð og fyrirkomulag snerti, og reynast því engar fram-
tíðarbyggingar.
Það var í raun og veru ekki fyrr en teiknistofa landbúnaðarins
tók til starfa laust fyrir 1930 að verulegar framfarir urðu í gerð
húsa í sveitum bæði hvað form og frágang snerti. En hún hefur
sem kunnugt er unnið mjög mikilsvert umbótastarf á því sviði.
Á s 1. tveim áratugum hefur aftur á móti allmikið unnizt á í
því efni að bæta íbúðarhúsakost sveitanna. Örust hefur fram-
förin orðið nú eftir styrjöldina eftir að lögin um Landnám, ný-
byggðir og endurbyggingar í sveitum komu til framkvæmda.
Enn er þó geysimikið verk óunnið í þessu efni. Eftirfarandi
skýrsla sýnir hvernig ástandið var í þessum efnum í ársbyrjun
1953 samkvæmt athugun er þá var nýgerð. Samkvæmt henni er
jörðunum skipt í 3 flokka, eftir því hvernig ástand íbúðarinnar
var. í fyrsta flokki eru taldar þær byggingar sem teljast góðar,
og í fullkomnu standi, miðað við nútíma kröfur. í öðrum flokkn-
um eru taldar þær, sem teljast nothæfar að stofni til, en þurfa
meiri eða minni endurbóta við, sem kosta myndu mikið fé, til
þess að teljast góðar og heilsusamlegar íbúðir. Og í 3. flokki
eru svo að lokum taldar þær, sem rífa þarf niður og byggja nýjar
í staðinn, og nánast mundu teíjast sambærilegar við þær kaup-
staðaíbúðir sem kallaðar eru heilsuspillandi íbúðir.
Það sem taflan hér á eftir sýnir er fyrst og fremst þetta: Röskur
helmingur af íbúðarhúsum í sveitum munu mega teljast góðar
íbúðir, sem annaðhvort engra eða mjög lítilla endurbóta þurfa
fram yfir eðlilegt viðhald, eða 54%. Tæp 30% eru í II. flokki,
sem að meðaltali þarf mikið að kosta til, að gera góðar og u.
þ. b sjötti hluti þarf að endurnýjast alveg. Þeir sem vilja, geta
einnig lesið út úr skýrslunni hlutfallið milli hinna einstöku hér-
aða, sem er mjög fróðlegt. Á því sézt t. d. að í I. flokki er Borgar-
fjarðarsýsla hæst með 66.8% en Suðurmúlasýsla lægst með að-
eins 36.6%. Aftur á móti er hin síðarnefnda hæst í II. fl. með
45%. Það er sýnilegt að munur hinna ýmsu héraða er mikill, og