Réttur - 01.01.1955, Blaðsíða 100

100
RÉTTUR
að greiða vaxtamismun útlán og afborgana, sem sífellt hlýtur að
fara vaxandi eftir því sem meira fé er lánað út til langs tíma
en lánsstofnunin á að greiða á helmingi skemmri tíma s. s. er
með byggingarsjóðinn.
Hér er um mikið fjármagn að ræða, sem á að greiðast inn smátt
og smátt og mun nema-ca. 170 millj. Það liggur því í beint við
að breyta ákvæðunum um endurgreiðslu þess fjár og gera úr því
óendurkræft framlag, sem verði eign stofnlánadeildanna og
verði starfandi í útlánum þeirra, í framtíðinni. Á sama hátt ætti
að fara með þær 39—40 millj. sem Byggingarsjóður og Ræktunar-
sjóður hafa nú að láni beint frá ríkissjóði. Þannig á strax að
losa bankann eða deildir hans við svo mikið af endurgreiðslum
og vöxtum sem unt er.
Síðan á að leggja þann hlut mótvirðissjóðs, sem á annað borð
á að fara inn í lánastarfsemi landbúnaðarins, fram óendurkræfan,
í stað þess að halda við sífelldum og jafnvel sívaxandi vandræðum
í stofnunni með skyldu um að greiða árlega til baka miklu hærri
upphæðir af þessu fé bæði í vöxtum og afborgunum, heldur en
hún fær innborgaðar með því að lána það út. Auk þess sem
slíkt útilokar alla möguleika fyrir slíka stofnun að geta starfað
með eigin fé, mun það verða sífellt vandræðamál hjá Alþingi
og ríkisstjórn á ári hverju. Með slíku er aðeins verið að leika
skollaleik, sem aldrei tekur enda.
E. t. v. kunna ýmsir að vilja iita svo á, að með þessu sé verið
að færa landbúnaðinum gjafir. En slíkt væri alröng ályktun.
Vitanlega væri aðeins eðlilegt að fara eins með hinn hluta mótvirð-
issjóðsins, sem fyrirhugað er að lána til annarra atvinuvega.
En umræður um það eru utan við svið þessarar ritgerðar. Stóri
kosturinn við þetta fyrirkomulag er einmitt sá að, hvort sem
um er að ræða landbúnað, sjávarútveg eða iðnað, þá er hér ekki
um að ræða gjafir eða styrki til eins eða neins, heldur aðeins
það, að tryggja, að þetta fjármagn, sem ríkið á, verði framvegis
starfandi í atvinnulífinu og framleiðslunni án þess að vera í
leiðinni notað til okurs eða fjárplógsstarfsemi.
Á þennan hátt mundi hrein eign stofnlánadeilda bankas fara
allört vaxandi, bæði við hinar beinu inngreiðslur mótvirðistsjóðs
árlega, og enn fremur af þeim vöxtum sem af lánunum eru greidd-
ir. Mundi það mjög létta alla lánastarfsemi á næstu árum. Þó ber
því ekki að neita, að líkur eru til að þessar ráðstafanir mundu