Réttur - 01.01.1955, Side 110

110
RÉTTUR
Hefir þá hlutur ísl. verzlunarkerfisius fyrir að koma sementinu
í land og selja orðið 208.00 kr. á tonnið, eða jafnmikið og verð-
ið var frítt um borð í erlendri höfn. Enginn maður með heil-
brigðri skynsemi getur haldið því fram að þetta sé eðlilegt.
Hér er ekki um að ræða bæði heildsölu og smásöluálagningu
eins og á vefnaarvörur og annan því líkan neyzluvarning. Og
sé borinn saman, þessi verzlunar og uppskipunar kostnaður
við samskonar kostnaðarliði á vélum þeim sem fyrr eru nefndar,
þá er munurinn svo óhóflegur að auðséð er hvílík fjárplógsstarf-
semi þarna er rekin.
Þótt hér sé minnst á sementið vegna þess hve fyrnefnt dæmi
var nærtækt, má vitanlega segja svipað um aðrar fjárfestingar-
vörur s. s. timbur og járn. Og þá þarf ekki að gleyma hinum
■ smærri hlutum svo sem nöglum og öðru sem flutt er inn á báta-
gjaldeyri.
Hér er sannanlega um að ræða óþarfan okurgróða verzlunar-
kerfisins, sem á þessum vörum kemur í stað tollanna sem ríkið
tekur af vélum. Og allt hækkar þetta kostnaðinn við hverskonar
fjárfestingarframkvæmdir, og minnkar gildi þess fjármagns, sem
bóndinn hefur til umráða, hvort heldur það er eigið fé hans eða
lánsfé. Nú eru leiðtogar bændastéttarinnar farnir að hvetja bænd-
ur til að draga úr fjárfestingarframkvæmdum, þrátt fyrir allt
sem óunnið er. Ástæðan er talin vera fjárskortur. Það er því
tvöföld ástæða til að gera þessi atriði ljós, og gera þær ráð-
stafanir sem þarf til þess að hindra óþarfa fjárplógsstarfsemi í
sambandi við vörukaup öll til slíkra framkvæmda. Fyrr en það
er gert er a. m. k. ótímabært að heimta samdrátt þeirra.
Eins og fyrr er bent á, er ríkið hinn raunverulegi kaupandi
þessara vara allra.Aðstaðan getur því ekki betri verið til þess
að hafa hönd í bagga með verzlunar háttunum, og tryggja þannig
að hvorki framkvæmdirnar né reksturinn séu óeðlilega féflett,
svo sem nú er gert. Auðvitað gildir það fleira en landbúnaðurinn,
. eins og fyrr er bent á, þótt hér sé fyrst og fremst rætt um hann.
| En til þess að svo megi verða, má ríkisvaldið ekki vera í þeirra
jhöndum sem fyrst og fremst hafa hagnað af fjárplógsstarfseminni