Andvari - 01.01.1979, Side 7

andvari
PÁLL ÍSÓLFSSON
5
íslenzkt tónlistarlíf um meira en hálfrar aldar skeið. Hann sá það þróast
úr þeim frumbýlingshætti, sem hér hefur verið lýst, til þeirra bjargálna, að
það mun nú mega teljast fyllilega sambærilegt i flestum greinum við það,
sem gerist með öðrum menningarþjóðum. Og hann hafði forgöngu eða
var að minnsta kosti með í ráðum um nærri allt það, er sköpum skipti um
þessa þróun.
1 ónleikahald í Reykjavík er nú meira og fjölbreyttara en í flestum
borgum öðrum af svipaðri stærð. Forgöngu í því efni hefur Tónlistarfélagið
í Reykjavík haft. Félagið hefur alla tíð verið skipað áhugamönnum, en
Páll Isólfsson var, meðan hans naut við, ráðunautur þeirra um öll listræn
efni, er þeir létu sig varða.
Tónlistarfélagið hafði kór og hljómsveit á sínum vegum um árabil og
gekkst fyrir frumflutningi hér á ýmsum stórvirkjum heimstónmenntanna.
Páll Isólfsson stjórnaði sumum þeim tónleikum og var með í ráðum um aðra.
Tónlistarskólinn í Reykjavík var stofnaður af Tónlistarfélagsmönnum
og síðan rekinn af félaginu. Páll Isólfsson var fyrsti skólastjóri hans og
gegndi því starfi frá 1930 til 1956.
Víða í bæjum og byggðum landsins hafa á síðustu áratugum verið
stofnuð tónlistarfélög með svipuðum markmiðum og Reykjavíkurfélagið
og sniðin eftir fyrirmynd þess. Mörg þeirra hafa unnið ágætt starf. Tón-
listarskólar á landinu eru orðnir meira en hálft hundrað talsins.
Þegar Ríkisútvarpið tók til starfa 1930, átti Páll ísólfsson sæti í hinu
fyrsta útvarpsráði. Hann var síðan tónlistarráðunautur útvarpsins nær
óslitið til 1959 og átti mestan þátt í að móta þá stefnu í tónlistarflutningi
og tónlistarfræðslu, sem útvarpið hefur fylgt lengst af og hefur orðið mörg-
um gagnleg og notadrjúg.
Fram til þess að Sinfóníuhljómsveit fslands var stofnuð 1950, hafði
Páll fsólfsson oft stjórnað tónleikum þeirra hljómsveita, sem hér höfðu
starfað öðru hverju allt frá því skömmu eftir 1920. Hann stóð fremstur
í flokki þeirra manna, sem börðust fvrir því að koma Sinfóníuhljómsveit-
]nni á fót, átti sæti í stjórn hennar um árabil og stjórnaði henni stundum,
'neðal annars á tónleikaferðum um landið. Þær ferðir voru, þegar þær
hófust, mikið og merkt nýmæli og vöktu skilning margra landsmanna á
gildi hljómsveitarinnar og hlutverki í menningarlífinu.
Þessi upptalning, þótt ágripskennd sé, ætti að taka af öll tvímæli um
það forystuhlutverk, sem Páll ísólfsson gegndi í íslenzku tónlistarlífi,
meðan hann naut lífs og heilsu. Þá er jró enn ótalið jrað embætti, sem hon-