Andvari - 01.01.1979, Side 32

30
JÓN ÞÓRARINSSON
ANDVARI
skipti að túlka verk meistaranna." Honuin rann til rifja sú kaldhæðni, sem
hann þóttist íinna í fari Islendinga, ásamt tómlæti þeirra og virðingarleysi
fyrir ýmsu, sem öðrum þjóðum er heilagt. Hann var trúmaður, þótt ekki
hefði hann mörg orð um viðhorf sín í þeim efnum. Hann efaðist ekki um
tilveru æðri máttarvalda, trúði á mátt bænarinnar og vildi engu neita um
tilveru fyrirbæra, sem nefnd hafa verið yfirskilvitleg.
Páll Isólfsson var á margan hátt mikill hamingjumaður. Hann var ágæt-
um gáfum gæddur, eins og fram hefur komið. Þótt ekki sliti hann skóla-
bekkjum í æsku fremur en mörg önnur ungmenni af sömu kynslóð, naut
hann þess, að menningarlíf stóð með ótrúlegum blóma á Stokkseyri og
Eyrarbakka á uppvaxtarárum hans. Hann er eina meiri háttar tónskáld
íslenzkt, sem hefur átt tónskáld að föður. I sérgrein sinni naut hann
þeirrar beztu menntunar, sem völ var á. Þegar hann fór til náms, voru
dönsk áhrif svo til einráð í íslenzku tónlistarlífi, en Danir höfðu hins
vegar frá ómunatíð sótt flest til Þjóðverja í þeim greinum. Hér var brotið
við blað: Páll leitaði til höfuðbólsins fremur en hjáleigunnar, þegar hann
hleypti heimdraganum. Hann drakk i sig þau menningaráhrif, sem að
honurn streymdu, hafði glöggan skilning og gott minni. Hann var þeirri
gáfu gæddur, að geta dregið ályktanir og lærdóma bæði af lestri sínum og
reynslu. Hann valdi sér til félagsskapar og naut umgengni við m:rga gáfu-
og menntamenn, sem að sínu leyti sóttust eftir félagsskap hans og mátu
hann mikils. Hann kunni vel að nýta sér þau samskipti til aukins þroska.
Þannig gerðist hann fjölmenntaður rnaður langt umfram margan þann,
sem langskólagenginn er kallaður.
í list sinni naut hann óskoraðrar viðurkenningar allra dómbærra og
óvilhallra manna, bæði senr organleikari og tónskáld, og vinsælda með:l
almennings umfrain flesta menn aðra. Þótt lífskjörin væru erfið á fyrstu
árunum hér heima, rættist úr því, þegar fram liðu stundir. Og hann naut
þeirrar sérstöku gæfu að verða rnestur áhrifamaður um þær öru framfarir,
sem urðu í íslenzku tónlistarlífi á fyrra helmingi þessarar aldar.
Páli ísólfssyni var sýndur margvíslegur sómi fyrir störf sín og afskipti
af tónlistarmálum. Hann var sæmdur fjölda heiðursmerkja, innlendra og
erlendra, og var heiðursfélagi ýmissa samtaka listamanna. Oslóarháskóli
veitti honum heiðursdoktorsnafnbót 1945, og 1956 var hann kjörinn
félagi Konunglegu sænsku tónlistarakademíunnar.
I einkalífi sínu varð honum einnig flest til hamingju. Hann kvæntist
1921 Kristínu Jónsdóttur Norðmann, fíngerðri og listhneigðri konu. Rörn