Andvari - 01.01.1979, Side 68

66
ltUTH CHRISTINE ELLISON
ANDVARI
indi, farsótt eða nokkurs konar neyð, en bréf hans birtist í T'he Times 28.
september. Hann var þá nýkominn úr sex vikna skemmtiferð um Island og
sagðist ha'fa siglt í ágúst norður um land og komið við á öllum höfnum. (Lík-
legast má telja, að hann hafi farið með póstskipinu Valdimar, sem 1882 kom
til Reykjavíkur 30. ágúst „í fyrsta sinn norðan um land. Hafði hann þá komizt
á flestar hafnir, er hann átti að !koma á nema Akureyri; hann komst eigi lengra
inn eftir Eyjafirði en að Hrísey" vegna hafíssins. Isafold 8. september 1882.)
Hvarvetna sýndist Paterson sauðfé og 'hestar í góðum holdum, hann naut a'lls
staðar hinnar mestu gestrisni, og í Húnavatnssýslu hefði hann dáðst að því
mikla magni af góðu heyi, sem bændur voru að 'hirða af túnunum. Ekkert vant-
aði nema kannski luxusvörur eins og kaffi og sykur, og mislingarnir („ósköp
venjulegir mislingar") væru alveg úr sögunni. Loks vitnar hann til bróður síns,
konsúlsins í Reykjavík, og segir, að „hann hefði engar upplýsingar fengið, sem
sannað gætu, að noikkur neyð ríkti nokkurs staðar á íslandi“.
Samskotanefndin svaraði þessu í The Times 3. október með því að vitna i
bréf, sem sjálfur konsúllinn hafði skrifað öðrum bróður sínum, Thomas G.
Paterson, 5. maí. Þá hafði Spence Paterson konsúll skrifað:
Ur því að klaki er í jörðu og hey allt búið, eru fé og hestar óðum að drepast.
Ástandið er að nokkru leyti eins um land allt, en verst er í Rangárvallasýslu, þar
sem (ef upplýsingarnar eru ekki stórýktar) margt fólk hefir misst allt búfé og er
sjálft að hungurdauða komið.
Tliomas G. Paterson, sem sendi nefndinni bréf konsúlsins, hafði bætt við, að
ástandið hefði farið síversnandi síðan.
Ekki dugði þetta svar samskotanefndarinnar lengi. Hinn 3. október birtist
og í The Times annað bréf frá Thomas G. Paterson, þar sem hann segir, að
þótt rétt væri haft eftir Paterson konsúl, halfi hann nú skipt um skoðun. „Þar
eð Paterson konsúll hefir nú sjálfur kannað þessi svæði, hefir hann gengið
úr skugga um, að upplýsingarnar höfðu við engin rök að styðjast.“ Lh'að ástand-
ið á Norðurlandi snertir, hefir Thomas Paterson fengið bréf, skrifað 4. september,
frá Jóni Andréssyni Hjaltalín, skólastjóra Möðruvallaskóla. Hann skrifar:
Skortur er á mörgum vörum, svo sem kaffi og sykri, en ekkert hallæri eða hungurs-
neyð er hér um slóðir. Þótt árferðið hafi verið hart, neyddist ég til að viðurkenna.
að uppskerubrestur er engu meiri hérlendis en í mörgum löndum öðrum.
Nú svaraði nefndin með því að láta prenta bréf í The Times 7. október
frá H. M. Keone nokkrum, sem hafði verið á Islandi í júní og júlí. Llann
skyrir frá alvarlegum afleiðingum mislinganna og segir svo:
Eg get líka borið vitni um, að skortur var á matvörum og hestarnir hálfsveltandi.
Ennfremur tjáði mér herra Paterson, brezki konsúllinn, sem ég ræddi rnjög oft
við, að neyðin var og hefði verið mjög rnikil - á mörgum bæjunt lægi heimilis-