Andvari - 01.01.1979, Side 109

andvari
GAMANSEMI SNORRA STURLUSONAR
107
í næsta kapítula hefur dæmið snúizt við, þar er Þór orðinn lítilmagninn
frammi fyrir Skrými jötni, og er viðureignin við hann þó aðeins forleikur að því,
er Þór átti eftir að reyna í höll Utgarða-Loka. En Skrýmir segir svo að skdnaði
við Þór og förunauta hans:
„Heyrt hefi ek, at þér hafið kvisat í milli yðvar, at ek væra ekki lítill maðr vexti,
en sjá skuluð þér þar stærri menn, ef þér komið í Útgarð. Nú mun ek ráða yðr
heilræði. Látið þér eigi stórliga yfir yðr. Ekki munu hirðmenn Útgarða-Loka vel
þola þvílíkum kögursveinum köpuryrði. En at öðrum kosti hverfið aftr, ok þann
ætla ek yðr betra af at taka. En ef þér vilið fram fara, þá stefnið þér í austr, en
ek á nú norðr leið til fjalla þessa, er nú munuð þér sjá mega.“
Komu Þórs og þeirra félaga til Utgarðs er lýst mjög skemmtilega á svo-
felldan hátt:
Þórr fór fram á leið ok þeir félagar ok gekk fram til miðs dags. Þá sá þeir borg
standa á völlum nökkurum ok settu hnakkann á bak sér aftr, áðr þeir fengu sét
yfir upp, ganga til borgarinnar, ok var grind fyrir borghliðinu ok lokin aftr. Þórr
gekk á grindina ok fekk eigi upp lokit. En er þeir þreyttu at komast í borgina,
þá smugu þeir milli spalanna ok kómu svá inn, sá þá höll mikla ok gengu þannig.
Var hurðin opin. Þá gengu þeir inn ok sá þar marga menn á tvá bekki ok flesta
ærit stóra.
Því næst koma þeir fyrir konunginn Útgarða-Loka ok kvöddu hann, en hann
leit seint til þeira ok glotti við tönn ok mælti: „Seint er um langan veg at spyrja
tíðenda, eða er annan veg en ek hygg, at þessi sveinstauli sé Öku-Þórr? En meiri
muntu vera en mér lízt þú, eða hvat íþrótta er þat, er þér félagar þykkizt vera
við búnir? Engi skal hér vera með oss, sá er eigi kunni nökkurs konar list eða
kunnandi um fram flesta menn.“
Þór hyggst fyrst, sjáum vér, ganga á grindina, en þegar hann fær henni ekki
upp lokið, verða þeir að láta sér lynda að smjúga á milli spalanna!
Hér verður ekki rakin frásögn af þeim íþróttum öllum, er Þór og félagar
hans þreyttu við menn Útgarða-Loka, heldur látið nægja að taka eitt dæmi,
er vér rekumst á aftur síðar í öðru verki Snorra, Heimskringlu, og skemmtilegt
er til samanburðar. En hann hefur þar, svo sem einnig verður hér hugað
nokkuð að, haft fyrir sér frásögn í eldra riti, Morkinskinnu. Fer hér nú fyrst
Eddukaflinn:
Þá spyrr Útgarða-Loki, hvat sá inn ungi maðr kunni leika, en Þjálfi segir,
at hann mun freista at renna skeið nökkur við einhvern þann, er Útgarða-Loki
fær til. Hann segir Útgarða-Loki, at þetta er góð íþrótt, ok kallar þess meiri ván,
at hann sé vel at sér búinn of skjótleikinn, ef hann skal þessa íþrótt inna, en
þó lætr hann skjótt þessa skulu freista. Stendr þá upp Útgarða-Loki ok gengr
út, ok var þá gott skeið at renna eftir sléttum velli. Þá kallar Útgarða-Loki til
sín sveinstaula nökkurn, er nefndr er Hugi, ok bað hann renna í köpp við Þjálfa.
Þá taka þeir it fyrsta skeið, ok er Hugi því framarr, at hann snýst aftr í móti
honum at skeiðsenda.