Andvari - 01.01.1979, Page 122

120
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
ANDVARI
Arinbjöm hagar svo til at nærgætni við Egil, að hann gerir þetta snemma
einn morgun, þegar ekki var margt manna í herbergi hans, og auðvitað er
Egill svo lítilþægur, að hann tekur við íénu og gerist „þá enn einteiti", eins
og Egluhöfundur orðar það Agli til háðungar, vitaskuld.
Þess verður þó að geta til örlítillar uppbótar, að höfundur lætur Egil ein
tvö eða þrjú skipti sýna af sér ndkkura rausn. Elann spennir t. a. m. gullhring
á hvora hönd Þórólfi bróður sínum látnum, og hann gelur Arinbirni hersi
gullhringa þá tvo, er Aðalsteinn konungur hafði ge’fið honum. Vér höfum
áður minnzt langskipssegls þess, er hann gaf Arinbirni, en þar leynir sér að
vísu ekki, að hann sér til gjalda fyrir seglið.
Ljóst er, að Egluhöfundi er hvers konar ágirni ofarlega í huga, og er
bezt að Ijúka þessum kafla með lýsingu hans á ágirnd Haralds konungs hár-
fagra í 4. kapítula sögunnar, en hún á ekki illa við á vorum dögum, þegar svo
mjög reynir á hugkvæmni valdsmanna að finna sér ástæðu eða átyllu til
sífellt nýrra skattaálaga:
Haraldr konungr eignaðist í hverju fylki óðul öll ok allt land, byggt ok
óbyggt, ok jafnvel sjóinn ok vötnin, ok skyldu allir búendr vera hans leiglend-
ingar, svá þeir, er á mörkina ortu, ok saltkarlarnir ok allir veiðimenn bæði á sjó
og landi þá váru allir þeir honum lýðskyldir.
Vér höfum hér að framan sýnt ýmis dæmi þess, hversu Egluhöfundur
sæikir efni í gaman sitt í kveðskap Egils sjálfs. En oft er það einnig, að frásögn
hans öll miðar að því einu að láta gamansemi Egils njóta sín sem bezt. Svo er
því t. d. farið um frásögn hans af Evvindi skreyju í 49. kap., en sá þáttur
nær hámarki með þessari vísu Egils, er vér skulum líta nánara á:
Gerðum helzti harða
hríð fyr Jótlands síðu,
harðisk vel, sás varði,
víkingr, Dana ríki,
áðr á sund fyr sandi
snarfengr með lið drengja
austr af unnar hesti
Eyvindr of hljóp skreyja.
Vér sjáum glöggt, hvernig Egill fer að: hann skjállar Eyvind í öðru orðinu,
en hæðist að honum í hinu. Egill kallar hann snarfengan víking og kveður
hann hafa barizt vel, er hann varði ríki Dana. En hríðin, sem þeir Egill gerðu
að honum, var helzti hörð, og Eyvindur hleypur seinast með liði sínu, þ\4 er
má, fyrir borð og bjargar sér svo. 'Egill heitir því snjalla bragði að ljúka erind-
inu á viðurnefni Eyvindar, skreyju, sem merkir vesalmenni, lítilmenni, og
eykur það stórum á hæðnistón vísunnar. Egill segir um sjálfan sig í 2. v. Arin-
bjarnarkviðu, að hann sé „skaupi gnægðr/ skrökberöndum, þ. e. að liann