Andvari - 01.01.1979, Síða 141

ANDVARI
GAMANSEMI SNORRA STURLUSONAR
139
Jarl svarar: „Þat vil ek þiggja ok því þakksamligar, er ek kom fyrr í brott
heðan.“
Síðan lét konungr flytja ferð jarls upp á land. Tóku Hallandsfarar vel við
honum. Haraldr konungr helt þá liði sínu norðr í Noreg, fór fyrst inn til Oslóar,
gaf þá heimleyfi öllu liði sínu, því er fara vildi.
Einn er sá gamanþáttur í verkum Snorra, er enn hefur ekki verið vikið að
og endurtekur sig í verkum hans með ýmsum tilbrigðum, en það eru frásagnir
Snorra af kristniboði konunganna og viðbrögðum heiðinna manna við hinum
nýja sið. Yrði það löng saga, ef rakin væri hér, og verður því látið nægja að
sýna örfá dæmi.
f Hákonar sögu góða segir svo, í 13. kap.:
Hákon konungr var vel kristinn, er hann kom í Noreg, en fyrir því at þar
var land allt heiðit ok blótskapr mikill ok stórmenni mart, en hann þóttist liðs
þurfa mjök ok alþýðuvinsæld, þá tók hann þat ráð at fara leyniliga með kristn-
inni, helt sunnudaga ok frjádaga föstu. Hann setti þat í lögum at hefja jólahald
þann tíma sem kristnir menn, ok skyldi þá hverr maðr eiga mælis öl, en gjalda fé
ella, ok halda heilagt, meðan öl ynnist. En áðr var jólahald hafit hökunótt, þat
var miðsvetrarnótt, ok haldin þriggja nátta jól. Hann ætlaði svá, er hann festist í
landinu ok hann hefði frjálsliga undir sik lagt allt land, at hafa þá fram kristni-
boð. Hann gerði svá fyrst, at hann lokkaði þá menn, er honum váru kærstir, til
kristni. Kom svá með vinsæld hans, at margir létu skírast, en sumir létu af blótum.
Hann sat löngum í Þrándheimi, því at þar var mestr styrkr landsins. En er Hákon
konungr þóttist fengit hafa styrk af nökkurum ríkismönnum at halda upp kristn-
inni, þá sendi hann til Englands eftir byskupi ok öðrum kennimönnum, ok er
þeir kómu í Noreg, þá gerði Hákon konungr þat bert, at hann vildi bjóða kristni
um allt land. En Mærir ok Raumdælir skutu þannug sínu máli, sem Þrændir váru.
Hákon konungr lét þá vígja kirkjur nökkurar ok setti þar presta til. En er hann
kom í Þrándheim, þá stefndi hann þing við bændr ok bauð þeim kristni. Þeir
svara svá, at þeir vilja þessu máli skjóta til Frostaþings ok vilja þá, at þeir komi
ór öllum fylkjum, þeim sem eru í Þrændalögum, segja, at þá munu þeir svara
þessu vandmæli.
Snorri lýsir að svo búnu í heilum kapítula blótsiðum Sigurðar Hlaðajarls
Hákonarsonar, en síðan víkur sögunni, í 15. kap., til Frostaþings:
Hákon konungr kom til Frostaþings, ok var þar komit allfjölmennt af bóndum.
En er þing var sett, þá talaði Hákon konungr, hóf þar fyrst, at þat væri boð hans
ok bæn við bændr ok búþegna, ríka ok óríka, ok þar með við alla alþýðu, unga
menn ok gamla, sælan ok ósælan, konur sem karla, at allir menn skyldu kristnast
láta ok trúa á einn guð, Krist Máríuson, en hafna blótum öllum ok heiðnum goðum,
halda heilagt inn sjauunda dag hvern við vinnum öllum, fasta ok inn sjauunda
hvern dag. En þegar er konungr hafði þetta upp borit fyrir alþýðu, þá var þegar
kurr mikill. Kurruðu bændr um þat, er konungr vildi vinnur taka af þeim, ok svá,
at við þat mátti landit eigi byggva, en verkalýðr ok þrælar kölluðu þat, at þeir