Andvari - 01.01.1924, Page 36

30
Rélfarstaða Grænlands að fornu
Andvari
annaðhvort mest um Vínlandsferðir þeirra, svo sem
Eiríks saga rauða og Þorfinns saga karlsefnis, eða mál-
efni er að vísu gjörast á Grænlandi, en varða mest út-
lenda menn, Grænlendingaþáttur Flateyjarbókar. Aðrar
heimildir eru fáar, aðallega nokkur ákvæði í Grágás,
nokkrar landfræðilegar lýsingar, í Konungsskuggsjá, í
Grænlandsannálum Björns á Skarðsá, Grænlandslýsing
ívars Bárðarsonar, fáein fornbréf og fornmenjarnar, sem
fundist hafa á Grænlandi. En enda þótt heimildirnar séu
ófullkomnar, þá má þó fá af þeim nokkra vissu um ýms
aðalatriði þessa máls.
II. Fyrsta atriðið, er rannsaka þarf, er fundur Græn-
lands og bygging. Hvernig það fannst og hvaðan það
bygðist.
Fundur íslands og bygging varð tilefni þess, að Græn-
land fanst og bygðist. Löndin eru hvort öðru svo nærri,
að Grænland hlaut að finnast mjög bráðlega eftir að
siglingar hófust til íslands. Sú varð og raunin á. Fyrsti
fundur þess, er sögur fara af, var það er Gunnbjörn
Úlfsson sá Gunnbjarnarsker. Mun hvorki að efa, að sú
sögn sé rétt, né að land það, er Gunnbjörn sá, hafi verið
austurströnd Grænlands eða eyjar þar í nánd.1) Gunn-
björn »rak vestr um Island«,2) og sá þá skerin. Hvaða
ferð Gunnbjörn hafi verið á, eða hvenær þetta hafi verið,
segir ekki, og um æfi hans vita menn fátt með vissu.
Líklegt er þó, að hann hafi verið Norðmaður. Skarðsár-
bók Landnámu telur hann að vísu sonarson Kráku-
1) Gustav Holm telur Gunnbjarnarsker vera eyjar undan Ang-
magsalik, Medd. om Grl. LVI. bls. 306. Nansen: Nord i tákeheim-
en, bls. 201, giskar á, að Gunnbjörn hafi séð land nálægt suður-
odda Grænlands, en telur þó að hann hafi getað séð eyjar norðar,
t. d. við Angmagsalik, hafi hann verið á ferð slðla sumars.
2) Landnáma, Kh. 1843, II. 14 bls. 104—106.