Andvari - 01.01.1924, Page 45
Andvari
Réttarstaða Qrænlands að fornu
39
giskað á, að farið hafi héðan til Grænlands 6—7 hundr-
uð manna,1) en sennilega er það áætlað of lágt. Menn-
ing nýlendunnar í Grænlandi, bæði andleg menning og
ytri menning, var og skyldust íslenskri menningu. Að
nefna Grænland norska nýlendu, verður ekki bygt á
öðru en því, að Islendingar hafi verið Norðmenn á
þessum tímum, staðhæfingu, sem vér fslendingar a. m. k.
ekki getum talið rétta.
Atvikin að fundi Islands og Grænlands eru að ýmsu
leyti lík. Bæði löndin finnast fyrst af tilviljun. Þeir sem
fyrstir fóru þangað, í því skyni að setjast þar að, eiga
ekki landvært heima fyrir. Svo var ástatt um þá Ingólf
og Hjörleif og svo var ástatt um þá Snæbjörn og Eirík
rauða. Og eins mun hafa verið ástatt um fjöldamarga
aðra landnámsmenn hér á landi og að vísu um suma
landnámsmennina á Grænlandl t. d. Helga Vésteinsson.
Slíkir menn, útlagar, eru ekki líklegir til þess að gjörast
fulltrúar »ríkisvaldsins« heima fyrir, eða til þess að leggja
Hf sitt í hættu og leggja á sig örðugleika frumbýlis í
ónumdu landi, í því skyni einu eða aðallega að víkka
endimörk þess þjóðfélags, sem búið er að útskúfa þeim
og sem þeir verða að flýja. Þeir vinna fyrir sjálfa sig,
þeir hafa það fyrir augum að fá sér samastað, þar sem
þeir geti lifað í friði. »Þegnréttur« þeirra skiptir á þeim
tímum engu máli um afstöðu nýlendunnar, er þeir stofna,
til heimalandsins. Vfirleitt er bæði varasamt og villandi,
að nota réttarhugtök eins og ríki, ríkisvald eða þegn-
réttur, í nútíðarmerkingu þeirra, um ástand fyrri tíma.
Ríkið og ríkisvaldið var alt annað hér á Norðurlönd-
um, og ekki síst hér á Islandi, á 10. og 11. öld, en það
er nú, og afstaða einstaklingsins til þjóðféiagsins, var
1) Um Grænland bls. 3.