Andvari - 01.01.1882, Page 39
og Ijósið.
35
frumagnanna; því braðari sem hreyfing þeirra er inn-
byrðis, þvi meiri verður hitinn, er frá líkamanum streymir
í allar áttir.
Vér höfum áður talað um að Ijósiuu megi skipta
í marga liti með því að láta það falla gegnum strent
gler og minnzt nokkuð á það hvernig megi nota ljós-
band það, sem þá kemur fram til þess að komast að
efni fjarlægra, lýsandi hluta. Ljósið hefir samt enn
fieiri eiginlegleika; vér vitum allir að sólarljós og önnur
ljós hafa hita í för með sór, og að það hefir í sér krapt
til að gjöra efnabreytingar í náttúrunni. í sólarljósinu
eru þrennskonar geislar hver með sínum eiginlegleika,
lýsandi geislar, liitageislar og kemiskir geislar. Lýsandi
geislunum liöfum vér nokkuð lýst áður, en hina er og
hægt að finna, ef vel.er að farið, jafnvel þó þeir séu
ósýnilegir. Ef vér látum mislita ljósbandið (spectrið),
sem fyrr er getið, falla á vegg og berum að því hita-
mæli, þá hækkar kvikasilfrið eða vínandinn í honum
ýmislega. í íjólulita kafianum er hitinn minnstur, en
vex smátt og smátt, því nær sem dregur rauða litnum,
en þó er það undarlegast að hitinn er mestur fyrir utan
rauða kaflann, þar sem ekkert Ijós sést. Af þessu sést
að ijósgeislunum fylgja ósýnilegir hitageislar, en af
hitanum fyrir utan rauða ljósbandið sést að þeir geislar
brotna ílestir minna en allir hinir lýsandi. Hitageislarn-
ir (thermiskir geislar, ultra-rauðir geislar) hafa engin
áhrif á augað eða sjónina, en það eru þeir, sem hita
allt á jörð vorri með því að gefa frumögnum hlutanna
sína eigin hreyfingu, svo þær geti aptur sent frá sér
vermandi geisla. Sumum efnum er svo varið, að þau
soga í sig nokkuð af sólarljósinu'en sleppa hinu í gegn.
Sé t. d. frumefnið ujod» leyst upp í brennisteinskolaefni,
sogar það í sig alla lýsandi geisla, en sleppir vermi-
geislunum í gegn. pað er alkunnugt, að með tví-
3*