Andvari - 01.01.1882, Síða 53

og ljósið.
49
ann og verða að gufu ef liann er no'gu mikill.
Vér verðum þá að leggja hinn upprunalega hita við
þann sem myndast við samdráttinn, en þá verðr eigi
gott að ákveða hitann allan; hiti nægr f 20 miljo'nir
ára getr þá verið að oins lítill hluti af upprunalega hita
þokuhnattarins. Hvernig hefir þá þokuhnötturinn myndast
og hvernig hefir hann fengið þenna hita? £að er varla
hægt að hugsa sér það öðruvísi en með því, að tveir
hnettir hafi með geysihraða rekizt hvor á annan. Ef
tveir líkamar, sem hvor væri jafnstór og helmingur sólar-
innar, rækist á með 100 mílna hraða á sekúndu, mundi
allt í einu koma fram hiti jafn sólarhitanum, nægur í
50 miljóuir ára; af slíkum hita mundu þeir verða að
gufu. Menn vita svo að segja ekkert um hreyfingar í
rúminu fyrir utan vort eigið sólkerfi; ef svo mikill
hraði væri á himinlíkömum, gætum vér ekki tekið eptir
þeim, enginn sá líkami gæti verið í voru sólkerfi, sem
fer 100 mílur á sekúndri, en séu þeir fyrir utan það, eru
engin líkindi til þess að vér getum séð þá, því vér
sjáum fyrir utan vort sólkerfi að eins lýsandi linetti eða
fastastjöruur. þ>ó þær hreyfist nokkuð og breyti stöðu
sinni innbyrðis, þá er þó ferð þeirra miklu minni en við
mætti búast eptir stærðinni, en sé nú svo að ljós þeirra
sé komið fram við fallhraða tveggja hnatta, sem mættust,
er það eðlilegt þó þeir eigi fari hart, því það er einmitt
hraðamissirinn, sem framleiðir hita; aðdráttarafl beggja
hefir orðið að þeirri hreyfingu frumagnanna, er vér
köllum Ijós og hita. Vér vitum að svo margar dimmar
jarðstjörnur fylgja vorri sól, hiðómælandi himinhvolf er
fullt af «óteljandi sólnasæg», vér sjáum hvolfið allt
glitra og glampa af geislabjarma frá ótal vetrarbrautum,
°g það væri auðvirðileg skoðun á alheiminum og stjórn
bans, ef menn ætluðu, að slíkir hnettir væru hvergi
nema í kringum vora eigin litlu sól. Mannlegur andi
nær svo skammt og líf vort er bundið við fá augnablik,
Andvari. VIII. 4