Andvari - 01.01.1882, Page 63

jarðskjálfta.
59
Pisco (1690) drógst sjóiinn 2 mílur frá iandi og kom
aptur að 3 stundum liðnum. fegar jarðskjálftinn varð
við Iquique 9. maí 1877 flóði liafið 8 sinnum yfir bæ-
inn og komst 20 feta fiæð yfir vanalegt sjáfarmál. Við
suma jarðskjálfta liefir sjórinn jafnvel orðið 150—200
fetum bærri en vanalegt var (á ströndinni við Lopatka
á Kamschatka). Flóðbylgjan sem kom við jarðskjálft-
ann í Lissabon 1755 varð 40—60 feta bá við strendur
við strendur Portúgals, 8—10 fet við Cornwall á Eng-
landi og 18 fet við Madeira. Jarðskjálftinn í Perú
13. ágúst 1868 gjörði mikinn skaða á sjó og landi; við
hann komu stórkostlegar flóðbylgjur á sjóinn, sem blupu
með geysihraða yfir Kyrrahafið (á 3 dögum); þær gerðu
hinn mesta óskunda á eyjunum í Kyrrahafinu og þutu um
sjóinn 2—400 vikur á hverri klukkustund. Flóðbylgjan
sem myndaðist við jarðskjálftann í Iquique 1877 hljóp
8800 vikur sjáfar frá ströndum Suðurameríku til Japan
á 23 klukkustundum eða nálægt 400 vikur á hverri eða
660 fet á sekúndunni; hún hljóp 5600 vikur til Nýja-
sjálands á hér um bil 18 stundum eða rúmar 300 vikur
á hverri. 7. nóvember 1837 eyddi jarðskjálfti bænum
Valdivia í Chile flóðalda, sem þá myndaðist, kom til
Sandwichseyjanna 1200 mílur þaðan og gjörði þar mikið
spell, sópaði burtu tveim þorpum, drekkti mörgum
mönnum og skaðaði nokkuð bæinn Honolulu. í júlí
1870 gaus eldfjallið Asamayama á Japan og fundust þá
jarðskjálftakippir á sjó mörg hundruð mílur þaðan. Flóð-
bylgjur komu 1755 frá Lissabon yfir Atlantshafið til
Vesturheimseyja. Við jarðskjálftann í Simoda á Japan
1854 fóru fióðbylgjurnar til Kaliforníu á I2V2 klukku-
stund eða 360 vikur sjáfar á hvreri. Hraða flóðbylgj-
unnar við jarðskjálfta hafa menn notað til þess að mæla
meðaldýpt hafsins, er þær fara yfir, því ef menn þekkja
svæðið er bylgjan fer yfir. hraða hennar og breidd, má
af því reikna meðaldýpt hafsins. Eptir jarðskjálfta-