Andvari - 01.01.1882, Side 128

124
Um landbúnað
skepnurnar drápust úr lior og pest, en síðan komu allar
hörmungarnar yfir landsfólkið. Fleira dróg þó til bá-
gindanna á umliðnum öldum en skepnufellirinn, orsak-
irnar voru svo margar og margvíslegar að engri einni
verður sjerstaklega kennt um, og má auk annars benda
á einokunarverzlunina, og hversu lítil kornvara var flutt
til landsins. Á vorri öld hafa gengið jafnharðir vetur
og undanfarna öld, en þó hafa menn eigi dáið úr
hungri og fólkstalan hefur aukizt jafnt og þjett. Jeg
get því eigi annað ætlað, en að þeir geti lifað góðu lííi
á íslandi, sem fara skynsamlega að ráði sínu og eru
viðbúnir að standast hörðu áiin.
|>að er við því að búast, að framförum íslands skili
hægt á fram, og er all sengin furða, þó að eigi sje hægt
að jafna því saman við önnur lönd, sem eiga betri
kjörum að fagna. Landið er afskekkt og veðráttan
óblíð og auk þess búa íslendingar enn þá að ókjörum
liðinna alda.
Af þessum athugasemdum mínum um ástandið á
íslandi er það ljóst, að vjer megum eigi búast við
miklu, að minnsta kosti ekki fyrst um sinn, þegar um
framfarir landsins er að ræða, en um leið má þó sjá
að sjálfsagt má kippa ymsu í lag og margt má bæta.
J>að er óefað að aðalatvinnuvegur vor á að vera gras-
rækt og kvikfjárrækt, og því verður naumast neitað að
vjer getum komizt betur af, en nú gjörist, og sannast
það bezt á því, að hingað til hefur náttúran verið látin
ein um það, hversu mikil gæði hún vildi skammta
mönnum, en hvorki hefur mannvitið nje mannshöndin
komið að því gagni, sem vera skyldi og verða mætti.
En fleiri þjóðir en íslendingar hafa staðið í stað
öldum saman án verulegra framfara í ymsum greinum,
og svo hefur verið um búskapinn og nýtingu jarðarinnar
í öllum löndum í Norðurálfunni um lengri eða skemmri
tíma, og mörg finnast dæmi þess að kynslóðirnur fæðast