Uppeldi og menntun - 01.01.1997, Qupperneq 143

GÍSLI ÞORSTEINSSON
NÝSKÖPUNARSTARF í GRUNNSKÓLA*
Nýsköpun er ný námsgrein sem hefur verið að ryðja sér til rúms á síðustu árum í
íslenskum grunnskóla, ýmist sem námsefni í innra starfi skóla, valnámskeið fyrir
nemendur á vegum sveitarfélaga eða sérstök þemu í einstaka skóla.
Þróað hefur verið námsefni sem ætlað er miðstigi grunnskólans og hefur það
verið tilraunakennt í nokkrum skólum þar sem það hefur sannað ágæti sitt. Náms-
efnið ber yfirheitið Nýsköpun og náttúruvísindi og er tileinkað hinum almenna bekkj-
arkennara sem vinnur það yfirleitt í samvinnu við smíðakennara.
Námsefninu Nýsköpun og náttúruvísindi er meðal annars ætlað að opna augu
kennara fyrir þeim möguleikum er felast í hagnýtingu sköpunargáfu fyrir almennt
skólastarf og því hvernig hægt er að lífga upp á líf barnsins í skólanum með aukn-
um verklegum áherslum.
Námsefninu er ætlað að kenna nemendum aðferðir hugvitsmannsins við að
vinna með eigin hugmyndir og birta þær sem lausnir á þörfum og vandamálum í
nánasta umhverfi. Þannig stuðlar nýsköpunarstarfið að þátttöku nemandans í mót-
un þess. Einnig ætti að vera hægt að koma í veg fyrir dæmigerðan skólaleiða með
því að gefa barninu tækifæri til þess að vinna með eigin hugðarefni.
Fjölmörgum tæknilegum þáttum eru gerð skil. Það glæðir grundvallarskilning
nemandans á tækni og hagnýtingu hennar við þróun hugmynda.
UPPHAFIÐ
Upphaf nýsköpunarstarfsins má rekja til hugmyndar frá Tækniskóla íslands um að
efna til nýsköpunarkeppni meðal grunnskólanemenda og síðan stofnun samstarfs-
hóps árið 1992 um nýsköpunarstarf í grunnskóla. í samstarfshópnum voru Paul
Jóhannsson frá Tækniskóla íslands, Guðrún Þórsdóttir frá Fræðsluskrifstofu
Reykjavíkur, Bragi Einarsson frá Félagi íslenskra hugvitsmanna og greinarhöfund-
ur sem fulltrúi grunnskólans.
Hópurinn byrjaði á því að standa fyrir námskeiðum í nýsköpun fyrir grunn-
skólanemendur í Foldaskóla í Reykjavík með stuðningi íþrótta- og tómstundaráðs
Reykjavíkur. I kjölfarið fengu nokkrir skólar á landsbyggðinni aðstoð við að koma á
nýsköpunarstarfi. Áberandi voru Grundarskóli á Akranesi, Grunnskóli Eskifjarðar
og Ketilsstaðaskóli í Mýrdal. Árið eftir var Nýsköpunarkeppni grunnskólanna
haldin í fyrsta sinn, en hún hefur verið árlegur viðburður síðan.
* Grein þessi byggist á erindi sem flutt var á málþingi Rannsóknarstofnunar Kennaraháskóla íslands 23. ágúst 1997 um
þróun og nýbreytni í skólum.
Uppeldi og menntun - Tímarit Kennaraháskóla íslands 6. árg. 1997
141