Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Blaðsíða 51

Meðferð opinberra mála
125
nautar vitnaskyldu um atvik, sem gerðust fyrir festar
þeirra, og er dómara því heimilað í 2. málsgr. 90. gr. að
leysa aðilja undan vitnaskyldu um slík atvik. Getur sér-
staklega verið ástæða til slíks, þegar sannað er, að festa-
fólk er tekið að búa saman, eins og hjón, og hafa ef til
vill átt saman börn.
Skyldvienni sökunautar að feögatali eða niðja. Þetta
tekur til ættingja í beina línu upp og niður (afi, amma,
börn, barnabörn o. s. frv.). Eigi skiptir máli, hvort skyld-
leikinn helgast af samförum í hjúskap eða utan hans. Ein-
sætt virðist, að faðerni óskilgetins barns sé sannað með
þeim hætti, sem lög mæla. Ef maður hefur gengizt við
faðerni barns, sbr. lög nr. 87/1947 3. gr., gengið að eiga
móður þess, sbr. 2. gr. sömu laga, eða lýst sig föður, sam-
kvæmt 18. gr., þeirra, þá virðist einsætt, að faðir og föður-
frændur í beina línu eigi undanþáguréttinn í refsimálum
þess og niðja þess og gagnkvæmt. Sama máli gegnir, ef
maður er dæmdur faðir barns eða talinn faðir þess sam-
kvæmt dómi. Annars kostar sýnist undanþáguréttur ekki
koma til greina.
Kjörforeldri og kjörbörn sökunautar. Hér er það einnig
skilyrði, að vitnisburður varði atvik, sem gerzt hefur
áður en ættleiðing fór fram, og er ástæðan til þess víst
in sama sem greind var um unnustu og unnusta. Hins
vegar heimilar 2. málsgr. 90. gr. dómara ekki að veita
kjöraðiljum undanþágu um atvik, sem gerðust fyrir ætt-
leiðingu. En með því að dómari getur, samkvæmt 1. máls-
gr. 90. gr., veitt fósturforeldri og fósturbarni undanþágu,
þá sýnist, að hann geti því fremur veitt kjörbarni hana,
þegar ekkert er fram komið um það, að sökunautur hafi
ættleitt barnið til þess að afla því undanþágu frá vitna-
skyldu. Ættleiðingu má jafnan sanna með embættisvott-
orði.
Tengduforeldri sökunautar og tengddbörn og systkin
hans og jafnmægðir honum. Þegar tengdir stafa af samför-
um í hjónabandi, er málið augljóst. Sama er um tengda-
börn móður óskilgetins barns og hana. En ef t. d. A hefur
9