Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Blaðsíða 18

92
Tímarit lögfræðinga
þykkt“, gert sökunaut hæfilega sekt, enda megi telja, að
refsing muni ekki fara fram úr 300 kr. (þ. e. ef málið
sætti dómsmeðferð). Þessa ákvæðis verður auðvitað því
að eins neytt, að sökunautur játist undir sektargreiðslu.
Lögreglumenn eru ekki löglærðir menn, og ákvæðið sýn-
ist því vera allvarhugavert. Þeim er í fyrsta lagi almennt
ekki treystandi til þess að gera sér grein fyrir því, hvort
dómstólar gerðu sökunaut ekki hærri sekt en 300 kr. Nú,
er sektir eru oftast að minnsta kosti þrefaldaðar frá því,
sem í hverjum einstökum lögum segir, er enn vafasamara
en áður, hver málalok yrðu fyrir dómi hverju sinni. Þó
að sjálfsagt sé að gera almennt ráð fyrir heiðarleika lög-
reglumanna, þá hafa þó dæmin sýnt, að þeir eru sumir
breyzkir og hafa notað sér stöðu sína til ósæmilegs og
ólöglegs ávinnings. Ekki er mælt í 112. gr., að lögreglu-
maður skuli hafa votta, er hann sektar vegfaranda, en
sjálfsagt skal þó einn vottur vera viðstaddur eftir 37. gr.
En hafa skyldi hann tvo votta, eins og dómendum ber að
hafa við embættisverk sín, og verður þá sparnaður af
ráðstöfun þessari sennilega lítill, en í sparnaðarskyni mun
hún vera gerð. Það mun óhætt að fullyrða, að hverjum
venjulegum götulögreglumanni sé tæplega treystandi til
þess að fara með það vald og þann vanda, sem þessu starfi
er samfara. Ef sekt, sem lögreglumaður fær vegfaranda
til að gangast undir, er greidd á tilskildum tíma, þá kemur
það venjulega ekki til rannsóknar, hvort lögreglumaður
hefur farið rétt að. En ef sekt er ekki greidd, þá sendir
iögreglumaður kæru, og þá má verða, að mál verði rann-
sakað, og að ákvörðun lögreglumanns verði felld úr gildi.
2. Ákæruvald er fengið héraðsdómara í hendur í tveim-
ur málaflokkum, þar sem ætla má, að sök sé sönnuð eða
að minnsta kosti mjög líklegt, að aðili sé sekur, og að
dómamálaráðherra mundi tvímælalaust ákveða saksókn,
ef mál kæmi til hans kasta.
a. Þegar aðili hefur ekki komið fyrir dóm. 113. gr. Er
hér átt við dóm, þar sem rannsókn málsins fer fram.
Hann hefur þá enga skýrslu gefið fyrir dómi. Það skiptir