Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Síða 69

MeSferS opinberra mála
143
Segnir eigi eða hefur ekki heimild til að gegna, þegar dóm-
Ur gengur í tilteknu máli, sbr. 1. málsgr. 68. gr. hegnl. Ekki
skiptir það heldur máli hér, hvort réttindasvipting er tíma-
bundin eða ævilöng, sbr. 2. málsgr. 68. gr. hegnl., né heldur,
hverskonar þau þjóðfélagsréttindi eru, t. d. stöðumissir,
rettur til atvinnurekstrar eða starfa, sem viðurkenningu
eða heimild stjórnvalds þarf til, t. d. skpistjórn, vélstjórn,
dómtúlkun, skjalþýðing, málflutningur o. s. frv. Ef brot
telst flekka mannorð ákærða, þá veldur slíkt réttindamissi,
s^r. 3. málsgr. 68. gr. hegnl., og er þá auðsætt, að honum
s^al jafnan skipa verjanda. Ekki skiptir máli, hvaða refs-
|ng kann að vera lögð við broti, ef það getur leitt til rétt-
uidamissis lögum samkvæmt.
2. Ef aðili er sakaður um brot, sem getur varðað 10000
^’óna sekt (sbr. bls. 93—94) eða tveggja mánaða refsivist
eða upptöku eigna, sem verulegu verðmæti nema, miðað
við efnahag og ástæður aðilja, 3. tölul. 2. málsgr. 80. gr.
Ef bæði má dæma refsivist og sekt, sbr. 4. málsgr. 77.
gi’. hegnl., þá virðist sjálfsagt, að verjandi taki til varnar
Um bæði eða öll brotin, þó að annað tveggja, sekt eða
lefsivist, geti ekki numið lágmarki 80. gr. 1. málsgr. 2.
tölul.
Nú kann að vera vafi um lög eða staðreyndir í máli, eða
. V01't tveggja, eða sérstaklega stendur á, svo sem vafi um
akvörðun sektarhámarks samkvæmt vísitölu, og getur dóm-
ari þá skipað sökunaut verjanda. Mun svo verða gert að
Jafnaði, enda fær dómari nokkurn veginn sjálfdæmi um
skipun verjanda, þegar svo stendur á, sem ósjaldan mun
verða.
3. Verjanda skal að sjálfsögðu allt af skipa, þegar mál
er bæði sótt og varið, 80. gr. 1. málsgr.
Þó að skipa ætti verjanda samkvæmt 1.—2. að ofan,
Pá skal þó ekki gera það, ef sökunautur hefur afdráttar-
aust játað brot sitt, og hvorki er nokkur vafi um stað-
1 eyndir né um lagaatriði, 4. málsgr. 80. gr. En engin skuggi
má vera á játningu sökunautar og engin minnsti vafi um
neitt, er máli skiptir. Verður dómari að fara mjög var-