Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1889, Blaðsíða 71

71
von, því að fátt er undrunarverðara eða skemmtilegra
en að sjá pessar plöntuleyfar. Hjer lilytur að eiga
heima hin fyrsta kennsla um hin ýmsu tímabil jarðar-
innar, eða myndunarsögu hennar, og um pær miklu
breytingar, sem dýra og jurtalíf hefir tekið frá upphafi,
að áður hefir verið allt annað líf á jörðinni en nú er
pað, og hvernig hin ófullkomnari dýr og jurtir liafa
orðið að rýma fyrir hinum fullkomnari. I samband
við petta ætti að setja steingjörfingana. Mjög mikla var-
kárni verður að liafa við pessa keunslu, taka eigi of
mikið í einu, láta börnin eigi misskilja, og umfram allt
að hafa langan tíma til pess að koma börnunum í
skilning um petta, en pví má opt koma við, ekki ein-
ungis pegar talað er um surtarbrand og steingjörfinga,
heldur líka, pegar talað er um jurtir og dýr. Margur
mundi segja, að um petta ættu og pyrftu ekki böru að
vita, pví að pað kæmi í bága við trúarbrögðin,
en petta er mesti misskilningur. Börnin eiga að vita
sem rnest um uppruna jarðar, pví að pað útrýmir hjá-
trú, leiðir skynsemina til liins rjetta, og er hið bezta
meðal við liroka og drambi; börnin læra að pekkja, hve
óendanlega lítil pau eru í samanburði við allt annað;
einmitt pað, sem, menn svo opt finna lítið til. J>au
purfa að vita skýrt og greinilega urn myndunarsögu
jarðarinnar, pví ef pau eru einkis dulin í pessu efni
og ef rjettilega er kennt, pá er miklu síður hætt við,
að pau síðar geti eigi litið skynsamlega á myndunar-
sögu jarðarinnar, og kenningar ritningarinnar um
pað efni; en pegar menn á fullorðins aldri heuda á
lopti ýms sundurlaus brot úr myndunarsögu jarðarinnar
pá hneykslast peir á kenningum ritningarinnar og geta
á hvorugt litið með skynsemi. í sömu lexiu í landa-
fræði stendur; *Kalk hefir fundizt í Esjunni, og silfur-
berg er í Helgustaðafjalli». Á mjög fáum stöðum á