Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1889, Side 102

102
hjá oss heíir sína sögu, og er þar geíin góð fyrirmynd,
hvernig kenna skuli sögu í sambandi við landafræðina.
Börnin eiga að fá sem mest yíirlit yfir höfuðviðburði
sögunnar og einkum þar sem hún snertir landafræðina.
Eigi eiga öll börn kost á að læra sögu, og því er gott að
þau geti fengið yíirlit yíir höfuðviðburði sögunnar jafn-
hliða landafræðinni.
Hver maður ætti að vita sem bezt urn stofnanir
lands síns og þær skyldur og rjettindi, sem hann hefir
í manníjelaginu. A þessu ætti að byrja mjög einfaldlega,
og taka þá sveit, sem barnið er upp alið í, til fyrirtnynd-
ar, útskýra nákvæmlega sveitarstjórnina, hverjir í henni
eru, hvað þeir geri og til hvers starfi þeirra sje; sveit-
arútsvar bændanna ætti að gera börnunum skiljanlegt,
og til hvers það sje, hverjir borgi það, og livert það
sje borgað. Frá þessum hugmyndum er gengið, er
sýna skal landsstjórnina yfir höfuð. Sem fyrst ætti að
gera börnum skiljanlegt, hve mikla þýðingu lögin liafa
fyrir mannfjeiagið, hversvegna þau sjeu, og hvernig fara
mundi, ef þau allt í einu hyrfi. Taka mætti dæmi af
þeim tímum, þegar engum lögum hefir verið hlýtt og
enginn gat verið óhultnr um líf og eignir. Erá upp-
liafi ætti að innræta börnunum, að hver maður á að
hlýða lögunum, og hvaða voði það er fyrir mannfjelag-
ið, ef þau eru brotin. J>að ætti að kenna um helztu
stofnanirlandsins, svo sem kirkjuna, hina hærri og lægri
skóla og söfnin, póstgöngurnar, hin ýmsu embætti, heil-
brygðismálefni, löggjöf, dóma og löggæzlu. Til allra
þessara stofnana ætti að gera börnunum hlýtt, og sýna,
að þær eru gerðar almenningi til góðs, en ekki til þess
að einstakir menn hafi gott af þeim; en sú liugmynd
hefir of mjög verið drottnandi sumstaðar hjá alþýðu.
|>að ætti að gera skiljanlegt, að enga af þessum stofn-
unum er hægt að hafa, ef ekki væru lagðir á menn