Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Síða 25

halldór kiljan laxness
7
ins eftir stríðið. Þar reyndi hann að
skrifa Rauða kverið í anda Strind-
bergs en tókst ekki. Hafði veran í
Þýzkalandi mjög ömurleg áhrif á
hann vegna báginda þjóðarinnar
eftir stríðið. Vorið 1922 fór hann
vegabréfslaus með þýzku skipi til
New York, ætlaði á vit einhvers
vestur-íslenzks kunningja síns, en
var snúið aftur á Ellis Island. 1
þeirri för samdi hann „Judit Lvoff“
er kom út í Nokkrum sögum. Þegar
hann kom að vestan fór hann fyrst
til Danmerkur og var þar í hálf-
gerðu reiðileysi, peningalítill og
ráðlítill þar til Drottinn fyrir milli-
§öngu Jóhannesar Jörgensen, hins
haþólska skálds, sendi hann í
klaustrið St. Mauriee de Clairvaux
1 Luxemburg. Þar dvaldist hann frá
desember 1922 til 5. október 1923.
Nér lét hann snúast til kaþólskrar
trúar og var skírður með pomp og
Pragt í hvítaváðum 6. janúar 1923
Halldór Kiljan Marie Pierre Lax-
ness. Fyrstu kynni hans af kaþólsku
höfðu orðið er hann hafði fundið
L^itaiion Chrisii eftir Thomas a
Kempis í bókaskáp hjá Einari Ólafi
Syeinssyni og lesið hana sér til sálu-
hótar á útmánuðum 1922. í klaustr-
vann Halldór kappsamlega að
ék sinni Undir Helgahnúk, sem út
orn 1924, sú bók er mjög kristileg í
anda. í klaustrinu kynntist Halldór
^rst Jóni Sveinssyni, höfundi
onnabóka; sem fór með honum til
arísar og sendi hann síðan í
s ernmti-bænar-för til Lourdes,
aður Halldór sneri heim á leið
n°rður á bóg. En á þessari norður-
kom hann við í karþúsína-
anstrinu í Sussex í Englandi og
Var þar um jólin. Þar náði trúaræði
Halldórs hámarki sínu, og hefur
hann sagt frá því í „Heiðin jól og
kristin" í Vetivangi dagsins (1942).
Síðan fór Halldór heim og var heima
næsta ár (marz 1924—apríl 1925).
Þá gaf hann út Undir Helgahnúk,
sem fékk miðlungi góða dóma,
mönnum líkaði ekki stíllinn, ein-
hver fann að því við Halldór að
hann hefði látið kýrnar leika við
hvern sinn fingur í stöku; þá stöku
tók Halldór upp í aðra útgáfu
Kvæðakvers síns. Árið 1924 var
mikið merkisár vegna þess að þá
kom út Bréf iil Láru, með illvígri
árás á kaþólsku kirkjuna. Það var
ekki von til þess að hinn nýbakaði
lærisveinn gæti þagað við slíkum
ádrepum, enda skrifaði hann gegn
þeim Kaþólsk viðhorf með im-
primatur Meulenbergs biskups.
Heima í Unuhúsi þóttu þau tíðindi
mest að Halldór skyldi snúinn til
kaþólsku, og voru allmargir kallaðir
til að fylgja dæmi hans (þar á meðal
Þorsteinn, kallaður Bæjer eða
Bautasteini) en enginn reyndist út-
valinn nema Stefán frá Hvítadal.
Raunar hafði Halldór fleiri hnöpp-
um að hneppa um þessar mundir
en vörn kaþólsku. Hann var að
reyna að taka stúdentspróf haustið
1924, en féll á því; sömuleiðis rubb-
aði hann upp 25 kapítulum af bók
sem nefndist Heiman ég fór, en
lagði hana á hillu þegar hann fór að
fást við Vefarann og gaf hana ekki
út fyrr en 1952 í „endurminningu
liðinna daga.“ Enn orti hann vetur-
inn 1924—5 kvæðið „Unglingurinn í
skóginum“ og varð honum það dýrt,
því þegar þingmenn lásu kvæðið í
Eimreiðinni þóttust þeir aldrei hafa
lesið þvílíkan leirburð og hættu við