Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Qupperneq 39

halldór kiljan laxness
21
Og náði honum. Kindadrápið hjá
Bjarti átti sér hliðstæður á Litlu-
Þverá í Húnavatnssýslu 1928 sem
hálfvitlausir strákar frömdu í leið-
indum af illrælni. í sögunni af Ólafi
Ljósvíkingi, Höll sumarlandsins, er
hæstráðandi á Sviðinsvík Pétur
Þríhross, sem segist eiginlega vera
sósíalisti, vill stofna andlegt sálvís-
indafélag á staðnum og hefur tvö
skáld í þjónustu sinni, annað þeirra
Ölaf, og vill láta þau yrkja um and-
iega hluti og beina hugum fátæks
fólks til annars heims, og rekur þau
nuralaus úr þjónustu sinni þegar
þau bergðast þessari skyldu. Tvö
hundruða ára glæpamenn dysjuð
i Skarði upp af Sviðinsvík, Natan
°g Móeiður, kölluð Satan og Mósa,
hirtast Sálvísindafélaginu og vilja
láta grafa sig 1 helgum reit. Pétur
grefur þau með þeirri viðhöfn að
shk hefur engi sést áður í þessu
Mtæka þorpi. Einn af máttarstólp-
^ þjóðfélagsins stassjónistinn
UM J. Júel, eigandi togarafélagsins
^ríms Loðinkinna, birtist á staðnum
°§ býður í eignina, en Pétur Þrí-
ross heldur áfram að ráða þar
^kjum í Húsi skáldsins. Þó er Júel
• Júel þá orðinn, þingmaður stað-
^rins. Þá gerist það að Pétur Þrí-
r°ss er kallaður fyrir rétt. „Skip-
a_Ur hafði verið sérstakur rann-
oknardómari í njósnarmálum þeim
lnuin víðtæku sem ýmsir merkari
jrienn landsins höfðu verið við
j6ndlaðir upp á síðkastið með það
^rir augum að hjálpa erlendum
veiðiþjófum til greipdeilda og rán-
f aPar á lífsbjörg fjölda fólks, og í
Vl sambandi var hafin nákvæm
rannsókn á heilsufari frú Soffíu
°rensen, ömmu Péturs Pálssonar
framkvæmdarstjóra. Af réttarhöld-
unum varð opinbert, enda gert
heyrum kunnugt í fréttablöðum
höfuðstaðarins, að miðstöð njósna
þessara í þágu útlendinga hafði
verið Júel J. Júel alþingismaður
syðra . . . Það sannaðist að Pétur
Pálsson hafði verið umboðsmaður
útlandsins á Sviðinsvík. Njósnar-
arnir voru allir dæmdir í sektir for-
inginn að vísu hæstar en Pétur Páls-
son fékk einnig mjög viðunandi
sekt, sem eftir atvikum mátti heldur
teljast lántrausteflandi en veikj-
andi . . .“
Framhald sögu Péturs má lesa í
Fegurð himinsins (1940). Þeir skáld-
in Ólafur Kárason, á leið í tugthúsið,
ogReimar, eru að talast við: Sagði
Reimar skáld:
Ekki hægir honum Pétri mínum
Þríhrossi.
Nei hann átti aldrei sjö dagana
sæla, auminginn, sagði Ólafur Kára-
son. Ef ég man rétt þá voru danir og
rússar hans óvinaþjóðir; fyrir nú
utan skáldin. Já það var nú meira
stautið.
Það er meira en lítið sem hann
Pétur minn Þrí er búinn að þola af
geðshræringu um dagana, sagði
Reimar skáld . . . Stríðinu við skáld-
in hefur lyktað þannig að kallgreyið
er sjálíur farinn að skrifa leikrit
handa Félagi sannra íslendinga.
Já, blessaður kallinn, mikið hafði
hann alltaf sterka löngun til að
verða andans maður, sagði Ólafur
Kárason. Og sjaldan hefur nokkrum
manni verið meir í nöp við efnis-
hyggjuna en honum. Aldrei þóttu
honum skáldin nógu andleg, aldrei
voru þau nógu afskiptalaus um það
sem gerðist á jörðunni. Síðasta